سه نامه از محدث نورى به علامه سيد ناصر حسين - صفحه 150

كرد. در سال 1280، اواخر عمر شيخ مرتضى انصارى به درك محضر ايشان نائل شد. پس از آن درحلقه درس ميرزا محمد حسن شيرازى حضور يافت و در سال 1292 در پى مهاجرت آن فقيه بزرگ به سامرا، همراه با جمعى از شاگردان ايشان به سامرا رفت، كه تا سال 1314 (دو سال پس از رحلت ميرزاى شيرازى) در آن شهر اقامت داشت. پس از آن به نجـف بازگشت كه تا آخـر عمـر مبـارك خـود (27 جمـادى الثانـى 1320) در آن ديار به سر برد و عاقبت در جوار مولايش امام امير المؤمنين عليه السلام آرميد.(همان، ص 25 ـ 30)
محدث نورى، علاوه بر بزرگان ياد شده، از محضر شيح عبدالرحيم بروجردى، مولى فتحعلى سلطان آبادى، سيد مهدى قزوينى، مولى على تهرانى و مير محمد هاشم خوانسارى نيز درس علم وعمل وايمان آموخت. (همان، ص 73 ـ 74) او در زمان زعامت ميرزاى شيرازى، نزد آن جناب، رتبه اى والا داشت و بسيار مورد اعتماد استاد بود، تا آنجا كه چند كتاب خود (ازجمله: نجم ثاقب، بدر مشعشع) را به امر استاد نگاشت. در قضاياى اجتماعى مانند ماجراى تحريم تنباكو و خدمات اجتماعى ميرزاى شيرازى در سامرا، محدث نورى ركن اساسى به شمار مى رفت. (همان، ص 183ـ184) از مهم ترين آثار محدّث نورى، مى توان نام برد:
ـ درزمينه حديث: مستدرك الوسائل
ـ در زمينه دعاو زيارات: تحية الزائر، سلامة المرصاد، الصحيفه الثانية العلويه، الصحيفة الرابعة السجادية.
ـ در زمينه اخلاق: معالم العبر، كلمه طيبه، لؤلؤ و مرجان.
ـ در زمينه رجال و تراجم و كتابشناسى: خاتمه مستدرك الوسائل، الفيض القدسى، مواقع النجوم، نفس الرحمان، بدر مشعشع.
ـ در زمينه امـام عصـر ارواحنا فداه: جنّة المـأوى، نجـم ثاقب، كشف الاستار.( همان، ص 137ـ156)
شيخ عباس قمى، شيخ آقا بزرگ تهرانى، ميرزا محمد ارباب قمى، شيخ محمد باقر بيرجندى، شيخ على اكبر نهاوندى، شيخ فضل الله نورى، ميرزا محمد تهرانى عسكرى، ميرزا ابوالفضل تهرانى و شيخ على زاهد قمى، گروهى از تلامذه محدث نورى بودند البته كسانى كه از آن بزرگوار، اجازه روايتى داشتند، بسيارند. (همان، ص 75 ـ 93)

صفحه از 165