نكته‏ هاى پژوهشى - 4 - صفحه 177

جدّه پدرى مادرش، عالمه فاضله، آمنه بيگم دختر مجلسى اوّل و خواهر مجلسى ثانى است و از اين رو، از اوّلى به جدّ (جدّ مادرى) و از دومى به خال تعبير مى‏كند. وى شاگرد سيّد صدرالدين قمى، شارح وافيه و آقا جمال خونسارى بوده است.
چون مدّتى در بهبهان ساكن بود، لقب بهبهانى يافت؛ ولى براى تحصيل و زندگى شهر كربلا را برگزيد و سرانجام در سال 1205 ق در كربلا، از دنيا رفت (باقر علمى ز دنيا رفت = 1205) و در همانجا مدفون شد. وى آثار فراوانى از خود به يادگار گذاشت كه به برخى از آنها اشاره مى‏كنيم:
إبطال القياس، الاجتهاد و التقليد (در ردّ اخباريان شيعه)، أحكام العقود، أصول الإسلام و الإيمان، التعليقة البهبهانيّة (كه در همين مقال بدان اشاره‏اى دارد) و دهها اثر مفيد ديگر.
بى گمان، مهم‏ترين كار وحيد بهبهانى مبارزه علمى بى‏امانى بود كه با علماى اخبارى شروع كرد و سرانجام آنان را شكست داد. راه او توسط شاگردان برجسته‏اش مثل: مرحوم سيّد مهدى بحرالعلوم، سيّدجواد حسينى صاحب مفتاح‏الكرامه، سيّد على طباطبايى صاحب رياض المسائل، شيخ جعفر كاشف الغطاء ميرزاى قمى صاحب قوانين الاصول و ديگران دنبال شد. (براى اطّلاعات بيشتر نك: ريحانة الادب 1 / 51 ـ 52؛ هدية الاحباب / 100؛ تاريخ فقه و فقهاى گرجى / 259، 260).
حسن اين مقال در آن است كه مؤلّف آن، رئيس علماى اصولى شيعه در قرون متأخّر و كسى است كه ساليانى دراز، عَلَم مخالفت علمى با اخباريان شيعه برافراشته و آنان را شكست داده است. اگر كسى نداند كه اين اثر از كيست، بى گمان فكر خواهد كرد كه عالمى اخبارى آن را به رشته تحرير درآورده است. نكته‏هاى پژوهشى جالبى در اين مقاله وجود دارد كه خوانندگان از آن بهره خواهند برد.

صفحه از 179