(نك: كافى 1 / 202) از روايتى ديگر، چنين استفاده مى‏شود كه مردم بعد از رسول خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمنياز به حجّت دارند و حجّت خدا كسى است كه اطاعتش بر مردم واجب و لازم است و چنين كسى ناگزير بايد به قرآن عالِم باشد. (نك: كافى 1 / 169 ـ 168)
پس حجّيّت وقتى معنا پيدا مى‏كند كه قول و فعلِ حجّت، روشنى‏بخش و رافع مشكلات و اختلافات باشد و اين همان معناى علم است. به نور علم، مسائل بر امام عيان مى‏شود و او مى‏تواند در هر زمينه‏اى، حرف آخر را بگويد و حجّت را بر مردم تمام كند.

رابطه علم و عصمت

عصمت در لغت به معناى منع و حفظ است و همه انواع حفظ را در بر مى‏گيرد. (لسان العرب 12 / 404 ـ 403) اما از نظر احاديث، معصوم كسى است كه از محارم الاهى امتناع و اجتناب كند. (معانى الاخبار / 132)
امتناع و اجتناب، فعل شخص معصوم است؛ امّا توفيق و تسديد الاهى نيز در عصمت نقش دارد. توفيق و تسديد الاهى نيز از طريق افاضه علم است. امام رضا عليه ‏السلام مى‏فرمايد: هنگامى كه خداوند بنده‏اى را براى «سرپرستى» امور بندگانش بر مى‏گزيند، سينه‏اش را براى اين امر گشاده مى‏گرداند و چشمه‏هاى حكمت را در قلبش به وديعه مى‏گذارد و به او علم الهام مى‏كند... پس او معصوم و مؤيّد است. (كافى 1 / 202)
در برخى روايات، قرآن (نك: معانى الاخبار / 132) و در برخى روح القدس (نك: كافى 1 / 266 و 272) عامل تسديد و حفظ الاهى معرّفى شده‏اند كه اينها هر دو، از منابع اساسى علم امامان‏اند. پس روشن است كه منشأ عصمت، علم موهوبى الاهى است و علم به عمل و پيامدهاى آن، موجب حفظ انسان از ارتكاب اعمال ناشايست شده و او را به امور صواب ترغيب مى‏كند. اميرالمؤمنين عليه ‏السلام در اين باره مى‏فرمايد: