مفهوم امامت در پرتو آيه ابتلاى حضرت ابراهيم عليه السلام
اصغر غلامى ۱
چكيده: امامت مقامى الاهى است كه به برخى از پيامبران و بندگان برگزيده، عطا مىشود. تفسيرها و برداشتهاى متعدّدى از امامت ارائه شده و بر همين اساس، مبانى متفاوتى در فهم مقام امامت به وجود آمده است. امام به معنى كسى است كه از او تبعيّت مىشود. بر اساس آيه 124 سوره بقره و با استناد به آيات و روايات، مقام امامت، عهدى الاهى است كه به جعل خدا صورت مىگيرد و از مقام نبوّت و رسالت افضل است. مقام امامت پس از ابتلائات الاهى، به حضرت ابراهيم عليه السلام عطا شده است.
برخى از مفسّران اهل سنّت، امامتِ مطرح شده در آيه را به نبوّت و رسالت تفسير كردهاند. ديدگاههاى مفسّران اهل سنّت از جمله فخر رازى، ذيل آيه مطرح و نقد و بررسى و سپس آراء مفسّران شيعه بيان شده است. بعضى از مفسّران نيز در تبيين آيه، مقام امامت تكوينى را مطرح كردهاند كه تا حدودى متأثّر از مبانى عرفانى و فلسفى است.