كليدواژه: امامت / مقام امام / معنى امام / تبعيّت از امام / امامت تكوينى / امامت تشريعى / تفسير قرآن / امامت ـ مفسّران اهل سنّت / امامت ـ مفسّران شيعه.
طرح مسئله
امامت الاهى مقام و منزلتى بسيار بلند است كه از سوى خداوند متعال به برخى از انبياء و بندگان برگزيده عطا مىشود. درك صحيح از اين مقام، وابسته به آگاهى درست از مفهوم امامت است. در مورد مفهوم امامت، قرائتهاى مختلفى مطرح شده و افراد مختلف به بحث پيرامون مفهوم امامت پرداخته و آن را از زواياى مختلف تفسير كردهاند. اين آراء از انگيزههاى متفاوتى ريشه گرفته و منشأ تفسيرهاى متعدّد و متنوّعى شده و مبانى متفاوتى را در فهم مقام امامت، ايجاد كردهاند.
عدّهاى مفهوم لغوى امامت را ناديده گرفتهاند و مقام امامت الاهى را به نبوّت و رسالت انطباق دادهاند. گروهى به دليل نداشتن درك صحيحى از مفهوم واژههاى نبوّت، رسالت و امامت از يك سو و وضوح تفاوت امامت با نبوّت و رسالت از سوى ديگر، تفسيرى فلسفى و عرفانى از امامت ارائه كرده و آن را بر ولايتِ مطرح شده در عرفان، تطبيق كردهاند كه البتّه اين تفسيرها با لغت، اصطلاح قرآنى و روايات اهل بيت عليهم السلام همخوانى ندارند.
در نوشتار حاضر، سعى شده است با رجوع به قرآن كريم (به ويژه آيه 124 سوره بقره) و روايات اهل بيت عليهم السلام و همچنين كتب لغت، معناى صحيحى از امامت ارائه شود.
1. امام در لغت
امام در لغت، به معناى كسى يا چيزى است كه از او تبعيّت مىشود (9: ج12، ص 24) و اين تبعيّت با هدف مشخصى صورت مىگيرد. به همين دليل به راه نيز امام
