نواهى پيشوايان الاهى تبعيّت كرد. در مقابل، امام غير الاهى كسى است كه پيروان خود را به سوى دوزخ فرا مىخواند. نتيجه تبعيّت از چنين شخصى، گرفتار شدن به عذاب الاهى است. (قصص (28) / 40)
از آنجا كه معمولاً آيه امامت حضرت ابراهيم عليه السلام و آيه ملك عظيم مبناى تفسير مقام امامت قرار مىگيرند، ما نيز به طور مستقل، به بحث پيرامون آيه امامت حضرت ابراهيم عليه السلام مىپردازيم و امامت را در پرتو اين آيه، بررسى مىكنيم. ۱
3. مفهوم امام در آيه امامت حضرت ابراهيم عليه السلام
خداى تعالى مىفرمايد:
وَإذِ ابْتَلى إِبْراهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّي جاعِلُكَ لِلنّاسِ إِماما قالَ وَ مِنْ ذُرِّيَّتِي قالَ لا يَنالُ عَهْدِي الظّالِمِينَ.[ به ياد آر] هنگامى را كه خداوند، ابراهيم عليه السلام را به امورى چند آزمود و [ ابراهيم ]آنها را به اتمام رسانيد. [ خداوند] به ابراهيم عليه السلام فرمود: همانا من تو را براى مردم، پيشوا و امام قرار دادم. ابراهيم عرض كرد: [ در برخى] از فرزندان من نيز اين مقام را قرار بده. خداوند فرمود: [ اين مقام در برخى از ذريّه تو خواهد بود و ]پيمان من هرگز به ستمكاران نمىرسد.
از اين آيه، استفاده مىشود كه خداوند براى حضرت ابراهيم عليه السلام امامت بر مردم را جعل كرده است؛ بنابراين پيروى از او پيروى از خدا خواهد بود و در نتيجه، موجب هدايت است. جعل امامت پس از آزمونهاى سخت الاهى و موفّقيّت حضرت ابراهيم عليه السلام در اين آزمايشها براى ايشان صورت گرفته است و حضرت ابراهيم عليه السلام چنين مقامى را براى برخى از فرزندان خود نيز درخواست مىكند. خداى تعالى نيز درخواست ابراهيم عليه السلام را مىپذيرد و ضمن نفى جعل امامت الاهى
1.مفهوم امامت در پرتو آيه ملك عظيم، در مقاله مستقلّى مورد بررسى قرار گرفته است. (نك: سفينه ۱۵، ص ۶۶)