مفهوم امامت در پرتو آيه ابتلاى حضرت ابراهيم عليه ‏السلام - صفحه 131

الطاعه و به جعل الاهى مى‏داند.

6ـ2) نظر امين الاسلام طبرسى

مرحوم طبرسى در تفسير جوامع الجامع، ذيل آيه امامت حضرت ابراهيم عليه ‏السلام به صورت تفصيلى وارد بحث مفهوم امامت نشده است؛ امّا از بيان اجمالى و مختصر ايشان، دو نكته استفاده مى‏شود.
اوّل اينكه وى امام را به همان معناى لغوى‏اش تفسير كرده است؛ دوم اينكه مقام امامت را به جعل الاهى و براى تبعيّت مردم از امام، معرّفى مى‏كند. (24: ج 1، ص 77)

6ـ3) نظر ملّا صالح مازندرانى

از نظر مرحوم ملّاصالح مازندرانى، امام كسى است كه به او اقتدا مى‏شود و رتبه و منزلت او (در نزد خداوند) بالاتر از نبوّت و خلّت است... (31: ج 5، ص 135 ـ 137 و 237) ملّاصالح نيز امامت را به معناى وجوب طاعت و فرض الطاعه معرّفى كرده و از آيه و روايات اهل بيت چنين استفاده مى‏كند كه مرتبه و منزلت آن، بالاتر از نبوّت و خلّت است.

6ـ4) نظر سيّد اسداللّه‏ شفتى

مرحوم شفتى با استفاده از آيات و روايات فراوان، به طور مبسوط به بررسى معناى امام پرداخته است. ايشان در معناى امام مى‏نويسد:
امام ـ چنان‏كه در كشّاف در تفسير آيه كريمه «إنّي جاعلك للناس إماما» آمده ـ اسم كسى است كه به او اقتدا مى‏شود... امامت بر اساس آنچه از آيات و روايات روشن مى‏شود، ولايتى است كه خداوند از مردم بر آن ميثاق گرفته... امامت ملك الاهى و سلطنت ربّانى است... و از روايات (مذكور) ـ و به ويژه با كنار هم قرار دادن و جمع بين روايات ـ استفاده مى‏شود كه ملك عظيم و وجوب اطاعت و امامت و خلافت به يك معنا هستند... نتيجه اينكه مجموعه آيات و روايات، دلالت دارند كه امامت، سلطنت الاهى است كه (به تمليك خدا و) ناشى از

صفحه از 137