انسان سالم از ديدگاه قرآن و حديث - صفحه 110

فرمايش امام صادق عليه ‏السلام وجود دارد كه به طور حتم، رهنمودى است براى انسان دست‏پرورده اين مكتب كه تا چه اندازه در جهت خودشناسى و سپس اتّخاذ تصميمات بسيار جدّى و ارزشمند و به كارگيرى اين مهمّات، بايد سرمايه‏گذارى كند.
به نظر مى‏رسد، از مهم‏ترين سفارشها، معرفت و شناسايى انسان نسبت به خودش است؛ چنان كه اميرالمؤمنين على عليه ‏السلام مى‏فرمايد: به خويشتن نادان مباش، زيرا كسى كه خود را نشناسد، هيچ چيز را نمى‏شناسد. (1: ص 233، ش 4665) معصومين عليهم ‏السلام خودشناسى را تا آنجا مهم مى‏دانند كه آن را وسيله نجات از گمراهى و تاريكيها معرّفى كرده‏اند. (همان: ص 233، ش 4664) براى انجام اين مهم، انسان پاى‏بند يك مكتب فكرى، نيازمند تفكّر و تعقّل و انديشه كردن است. (همان: ص 57، ش 574) آن گاه كه به گوهر خودشناسى دست پيدا مى‏كند، نيازهايش، قدرتهايش، قدر و اندازه‏اش را شناخته (همان: ص 233، ش 4657؛ 14: ج 75، ص 6) مى‏يابد كه ايمان به قدرت لايزالى ـ كه برطرف كننده همه نيازهاى او و بالا برنده او به سوى كمال و رشد است ـ لازم و ضرورى مى‏باشد.
لذا انسان سالم به پروردگارش، ايمان و باور عميق دارد؛ ايمان به همان خدايى كه در صفحات قبل معرّفى گرديد. از ايمان راستين چنين انسانى نسبت به چنان خدايى، مكتب عالى قدر اسلام نتايج بسيار گهربارى را وعده مى‏دهد؛ از جمله اينكه: انسانِ با ايمان واقعى، يعنى مؤمن راستين، ايمانش در صبر و گذشت، شكر، انفاق در نادارى، انصاف در مورد خود، فهم در دين، برنامه‏ريزى درست در اقتصاد و معيشت، صبر در گرفتاريها و مصائب، ظرفيت و سعه صدر، تفكّر، نرم‏خويى و مهربانى، با اراده و مصمّم بودن، شجاعت، بصيرت و عبرت، جلوه‏گر شود. (14: ج 66، ص 410؛ ج 74، ص 177؛ ج 78: ص 239)
او چون صابر است، سه علامت بارز دارد: تنبل نيست، افسرده و دلتنگ

صفحه از 113