مثل اين که مثلّث فرد، گرايش بيشتري به سمت راست، چپ يا مرکز مثلّث بزرگ داشته باشد يا ارتفاع آن چه قدر باشد و مانند آن.
بدين ترتيب، روشن است که هر چه ايمان فرد، رشديافته‌تر و کمال‌يافته‌تر باشد، سطح بزرگ‌تري از مثلّث اصلي را اشغال خواهد کرد و به عبارت ديگر، تطبيق يا همپوشيِ بيشتري با مثلّث اصلي خواهد داشت.
دو مثلّث بزرگي که در نتيجه دو نيمه شدن مثلّث اصلي (توسط مقياس محبّت) ايجاد مي‌شوند، هر يک نشان‌دهنده دو موضوع اصلي در ايمان افراد هستند: مثلّث سمت راست (احترام) «مثلّث جلالي» است، و مثلّث سمت چپ (اعتماد) «مثلّث جمالي» ر.ک: (شکل 2ـ2ـ3). اسما و صفات خداوند، به دو دسته تقسيم مي‌شوند: صفات جلال و صفات جمال. صفات جلال، صفاتي را شامل مي‌شود که نشان‌دهنده اعتلا و بزرگي و متناسب با دفع و منع هستند، مانند صفات: علو، تعالي، عظمت، کبريا، تکبّر، احاطه، عزّت، غلبه، جبّار و قهّار. صفات جمال، صفاتي را در بر مي‌گيرد که نشانگر بها و حُسن باشند؛ بها و حُسني که ديگران را مجذوب مي‌کند، مانند صفات: رحمت، قدرت، لطافت، علم، جود و کرامت (طباطبايي، 1364ش).
دين اسلام، مسلمانان را موکّداً به توجّه به هر دو دسته از صفات جلال و جمال خداوند، سفارش کرده است و منظور از خوف و رجا هم دقيقاً تأکيد بر همين معناست. خداوند در قرآن، يکي از صفات مؤمنان را داشتن خوف و رجا دانسته است؛^۱ يعني اين که «نه از غضب و عذاب او ايمن مي‌شوند و نه از رحمتش مأيوس مي‌گردند؛ بلکه توازن اين بيم و اميد ـ که ضامن تکامل و پيشروي آنها در راه خداست ـ ، همواره در وجودشان حکمفرماست؛ چرا که غلبه خوف بر اميد، انسان را به يأس و سستي مي‌کشانَد، و غلبه رجا و طمع، انسان را به غرور و غفلت و اميد وا مي‌دارد، و اين هر دو، بازدارنده انسان از حرکت تکاملي او به سوي خداست» (مکارم شيرازي و همکاران، 1363ش، ج 17، ص 147)^۲ .

چنانچه بخواهيم تطبيقي کلّي بين نظريه سه‌وجهي اشترنبرگ و نظريه سه‌وجهي مورد بحث در خصوص رابطه انسان با خدا ايجاد کنيم، با کمي مسامحه، مي‌توانيم بگوييم: ابعاد: تعهّد، شهوت و صميميت، به ترتيب، با ابعاد: ترس از خدا، نياز به خدا و محبّت به خدا انطباق مي‌يابند؛ البته با اين توضيح و تفاوت که در نظريه اشترنبرگ، صميميت، تنها بُعدي در کنار دو بعد ديگر در نظر گرفته شده است، در حالي که در نظريه سه‌وجهيِ رابطه انسان با خدا، محبّت را نمي‌توان ـ و نبايد ـ بُعدي در کنار ديگر ابعاد در نظر گرفت؛ بلکه اين بُعد، در واقع، روح‌بخش، احياکننده و قوام‌دهنده ابعاد ديگر است.
در واقع، مطالعات گسترده اخير در باره نقش صميميت در روابط زوجين، بر نقش برجسته‌تر، مهم‌تر و يگانه اين عامل، در تعيين پايداري و کيفيت رابطه زوجين، تأکيد و تصريح دارند. جالب توجّه، اين است که از ديدگاه عرفان اسلامي نيز تمام عالم خلقت، بر مدار محبّت مي‌چرخد و تمامي جهان، با قانون عشق و محبّت اداره مي‌شود، تا جايي که حتّي حرکت جهان نيز اساساً يک حرکت حُبّي محسوب مي‌شود؛ همان‌ طور که علم فيزيک نيز نشان داده است که جهان، بر اساس قانون عام و جهانْ‌شمول نيروي جاذبه، اداره مي‌شود.

مثلّث ايمان

اگر با خطوطي فرضي، نقاط A، B و C را به يکديگر متّصل کنيم، مثلّثي به دست مي‌آيد که مساحت کلّ ايمان به خدا محسوب مي‌شود! و ما از اين پس، آن را «مثلّث ايمان» مي‌ناميم ر. ک: شکل 2ـ2ـ2. حال چنانچه پرسش‌نامه‌اي تهيه شود که بتواند به خوبي، هر يک از ابعاد سه‌گانه مورد اشاره در اين مثلّث را به طور جداگانه، اندازه‌گيري نموده و سه نمره براي هر فرد به دست دهد، با تعيين محل هر فرد روي مقياس‌هاي سه‌گانه و اتّصال اين نقاط به يکديگر در درون مثلّث بزرگ اصلي (مثلّث ايمان)، مثلّث کوچک‌تري شکل مي‌گيرد که مساحت ايمان آن فرد خاص را در مقايسه با مساحت کلّ ايمان، نمايش مي‌دهد؛ ضمن آن که شکل و محلّ مثلّث در درون مثلّث بزرگ کلّي، مي‌تواند نوع، ماهيت و کيفيت ايمان فرد را نيز توضيح دهد.