ليکرت، تهيه کردند. هر ماده از اين مقياس، با توجّه به متن کتاب مقدّس، تدوين شده است.

5. آزمون شاخص هسته‌اي تجربيات معنوي

کاس و همکارانش^۱ (1991 م، به نقل از غباري بناب و همکاران، 1384 ش) آزمون «شاخص هسته‌ايِ تجربيات معنوي»^۲ را با يازده سؤال ساختند. سه عامل با چرخش واريماکس، در اين آزمون به دست آمدند. عامل اوّل ـ که در برگيرنده دو ماده بود ـ ، با ارزش ويژه 58/4 سهم عمده واريانس را به خود اختصاص داد. عامل دوم، با ارزش ويژه 96/1 و عامل سوم نيز با ارزش ويژه 29/1 در اين آزمون، خود را نشان دادند. با توجّه به اين که برخي پرسش‌ها به علّت کم بودن سؤالات، نتوانستند عامل جداگانه‌اي را تشکيل دهند، لذا تحليل دوباره‌اي بر روي عامل اوّل صورت گرفت و در نتيجه، برخي سؤالاتِ عامل اوّل، تجربياتي را که منجر به اعتقاد و باور به خدا مي‌شوند، اندازه مي‌گيرند و بقيه، در برگيرنده رفتارها و نگرش‌هايي هستند که «تجربه ارتباط نزديک با خدا» را بيان مي‌دارند.

6. مقياس مک‌ شِري

مقياس ديگري که توسط مک شري و همکاران^۳ (2002 م، به نقل از غباري بناب و همکاران، 1384 ش)، تهيه شده است، در برگيرنده ابعاد «اميدواري»، «معنايابي در زندگي»، «توانمنديِ گذشت از خطاي ديگران»، «باورها و ارزش‌هاي اخلاقي»، «مراقبت‌هاي معنوي»، «داشتن روابط حسنه با ديگران»، «باور به خدا»، «اخلاقي بودن»، «خلاقيت» و «اظهار وجود» است.

7. مقياس دوبُعديِ دلبستگي به خداوند

مقياس دوبُعدي دلبستگي به خداوند، در سال 2002 م، توسّط روات و کيرک پاتريک، جهت ارزيابيِ شيوه دلبستگي افراد نسبت به خداوند، ابداع شده است. نتيجه انجام دادن اين آزمون، دو نمره (عدد) است که نمره اوّل، شاخص اجتناب

انجام ‌دهند. اينها افرادي هستند که با الگوهاي رفتاري و اعتقاديِ مذهبشان زندگي مي‌کنند. ديگر نيازهاي اين افراد، در درجه دوم اهميت قرار دارد و برآورده شدن اين نيازها را در ضمن اعتقادات مذهبي هم ممکن مي‌دانند (آلپورت و راس، 1967 م، به نقل از ولف، 1991 م).
بر اساس نظريه آلپورت، مذهب درونيِ فراگير، داراي اصول سازمان‌يافته و دروني‌شده است، در حالي که مذهب بيروني، امري است خارجي و ابزاري ـ که براي ارضاي نيازهاي فرد، از قبيل: مقام و امنيت، مورد استفاده قرار مي‌گيرد ـ. البته آلپورت تصوّر مي‌کرد که دو جهتگيري مختلفِ مذهبي، در دو طرف متضادِ يک پيوستار، قرار دارند.
به اين مقياس، انتقادهاي بسياري وارد شده است، از جمله، تحليل محتوايي تعاريف آلپورت و پرسش‌هاي پرسش‌نامه او نشان داده است که اين تعاريف و پرسش‌ها، از لحاظ مفهومي، بسيار پيچيده‌تر از آن است که بتوان آنها را به سادگي در جهتگيريِ دروني ـ بيروني جاي داد (هانت و کينگ، 1971 م). اين آزمون، از زبان اصلي، ترجمه شده و پس از چندين بار سنجش اعتبار آن، سرانجام، در يک گروه نمونه 235 نفري از دانشجويان دانشگاه‌هاي استان تهران، با اعتبار 73/0 بر اساس آزمون «آلفاي کرونباخ»، مورد استفاده قرار گرفته است (جان‌بزرگي، 1378 ش).

3. مقياس مسيحي‌گرايي فرانسيس

فرانسيس، لويس و براون،^۱ در سال 1976 م، «مقياس مسيحي‌گرايي فرانسيس»^۲ را ساختند. اين مقياس، با مقياس ليکِرتِ^۳ پنج درجه‌اي، نگرش افراد مسيحي را نسبت به دين مسيح مي‌سنجد (فرانسيس و همکاران، 1995 م).

4. مقياس شفرد

باست و همکاران،^۴ در سال 1981 م(به نقل از براون، 1987 م) «مقياس شفرد»^۵ را به منظور تمايزگذاري بين مسيحيان و غير مسيحيان و بر مبناي شيوه نمره‌گذاري