پرسشنامه ـ که به صورت ليکرت پنج درجهاي (از کاملاً مخالفم تا کاملاً موافقم) تهيه شده است ـ ، در شش مقوله: عبادات، مباحث اجتماعي، اثر مذهب بر زندگي و رفتار انسان، اخلاقيات و ارزشها، جهانبيني و باورها، و علم و دين، نگرش مذهبيِ دانشجويان را مورد ارزيابي قرار داده است (خداياريفرد و همکاران، 1379 ش).
6. آزمون جهتگيريِ مذهبي با تکيه بر اسلام
آذربايجاني (1382 ش)، «آزمون جهتگيري مذهبي با تکيه بر اسلام» را ساخت. اين آزمون، با تکيه بر مطالعه اديان، آيات و روايات و مطالعه در زمينه روانشناسي، تهيه شده است. در ابتدا پرسشنامهاي با ده مقوله و نود ماده، آماده شد. مقولهها مشتمل بر رابطه انسان و دين به طور کلّي، مقوله رابطه انسان و خدا، رابطه انسان و آخرت، اولياي دين، اخلاق فردي، روابط اجتماعي، معيشت، خانواده، ابعاد جسمي، و انسان و طبيعت است.
در ابتدا پرسشنامه، در يک نمونه 175 نفري از دانشجويان و طلّاب حوزه علميه قم اجرا شد. 22 پرسش به علّت پايين بودن اعتبار، حذف شدند و در مجموع، 68 پرسش با ضريب آلفاي 94/0 باقي ماندند و سرانجام، پس از بازبيني و اصلاح پرسشنامه جديد، هفتاد پرسشي به وجود آمد که جهتگيري مذهبي اسلامي را در مقوله کلّيِ عقايد و مناسک ـ اخلاقيات ميسنجيد. سپس پرسشنامه هفتاد سؤالي، روي نمونه 378 نفري از دانشجويان و طلّاب حوزه علميه قم اجرا شد. رواييِ آزمون، با استفاده از رواييِ سازه، مورد ارزيابي قرار گرفت.
در بررسي اعتبار پرسشنامه هفتاد سؤالي، با توجّه به تغيير برخي مواد، نتيجه بررسي، به حذف چهار ماده انجاميد و 66 ماده باقيمانده نيز از جهت همگوني بر اساس آلفاي کرونباخ، به دو زيرمقياس، تقسيم شدند. زيرمقياس نخست، مشتمل بر 41 ماده، داراي ضريب آلفاي 94/0 به وسيله 302 آزمودني، پاسخ داده شد که عامل «عقايد ـ مناسک» را ميسنجيد. زيرمقياس دوم، مشتمل بر 25 ماده با ضريب آلفاي 79/0 به وسيله 321 آزمودني، پاسخ داده شد که عامل اخلاق را ميسنجيد (آذربايجاني، 1382 ش).