بايسته‌هاى پژوهشى در مسأله‌ى مهدويّت - صفحه 128

7. اعتبار احاديث مهدويّت

در مورد اعتبار احاديث مهدويّت در ميان دانشمندان شيعه و سنّى، بحث‌هايى جريان دارد، که بهتر است جداگانه در مورد آن گفت‌وگو شود.
7 ـ 1 احاديث اهل تسنّن.
ملاک صحّت حديث از نظر محدّثان اهل تسنّن چيست؟ برخى از اين محدّثان، تنها شرط صحّت حديث را نقل آن توسّط بخارى و مسلم دانسته‌اند. اينان حتّى در مورد احاديث موجود در تفاسير مأثور مانند تفسير طبرى و کتب تاريخى مانند تاريخ بغداد، عقيده دارند که اصل بر ضعف حديث است مگر آن که خلاف آن ثابت شود.
اين گروه بر مبناى خود، احاديث مهدويّت را ضعيف مى‌دانند، مگر به آن اندازه که در صحيح بخارى و مسلم آمده است.
امّا در برابر اينان، جمعى ديگر از محدّثان اهل تسنّن بر اين عقيده‌اند که در صورت التزام به چنين شرطى، براى بسيارى از احکام شرعى و عقايد دينى، مستندى معتبر نمى‌توان يافت. بلکه مواردى مى‌توان يافت که حديثى بر مبانى رجالىِ بخارى و مسلم صحيح باشد، گرچه در کتاب آن‌ها نتوان يافت. محمود ابوريّة، مبناى اين‌گروه را در آثار خود به خوبى تبيين کرده است.
به‌علاوه، بسيارى از محدّثان اهل تسنّن، احاديث مهدويّت را متواتر مى‌دانند و بديهى است که در مورد حديث متواتر، ضعيف بعضى از طرق آن، سبب ضعف حديث نمى‌شود.
به هرحال، نقد و بررسى مبانى ارزيابى اعتبار احاديث، مقدّمه‌اى مهم است براى کارى مهم ديگر که بررسى اعتبار احاديث مهدويّت است.
7 ـ 2 در نظر شيعه.
در تاريخ علم الحديث شيعه، دو مبنا براى بررسى احاديث وجود دارد که به مبناى متقدّمان و مبناى متأخّران مشهور است. برخى از نويسندگان که به بهانه‌ى

صفحه از 141