پژوهشى دربارهى مسألهى سرداب ۱
نوشتهى: سيّد محمّد مهدى خرسان
ترجمهى: ماندنى مواساتيان ۲
چكيده: سرداب سامرّا، بخشى از خانهى مسكونى امام هادى و امام عسكرى عليهماالسلاماست كه زادگاه امام مهدى عليه السلام نيز بوده و حضرتش سنين كودكى را در آن گذراندهاند و سه امام معصوم در اين محلّ نماز گزاردهاند. اين مكان نورانى در نظر شيعه، ارج و احترام خاصّى داشته و دارد. برخى از دانشمندان اهل تسنّنـ در قرن هفتم هجرى و پس از آن ـ به شيعه نسبت دادند كه به عقيدهى آنان، امام مهدى عليه السلام در سرداب پنهان شده و شيعيان، هر روز اسبهاى خود را بر درِ سرداب مىبرند و حضرتش را به خروج از آن فرا مىخوانند. نويسندهى مقالهـ كه از دانشمندان معاصر نجف استـ ضمن ريشهيابى اين نسبت، به سخنان مورّخان مشهور اهل تسنن اشاره مىكند، مانند: ياقوت حموى، ابناثير، ابنخلّكان، قزوينى، ابنتيميه، ابنقيم جوزيه، صفىالدّين حنبلى، ابنبطوطه، قرمانى دمشقى. اينان، در قرن هفتم و پس از آن بودهاند، امّا در كلام مورّخان و جغرافىدانان ديگر اهل تسنن كه قبل از قرن هفتم زيستهاند ـ مانند: ابنحوقل، بشّارى مقدسى، ابنجبيرـ چنين
1.متن اصلى اين مقاله، تحت عنوان «فريهالسرداب» در نشريهى عربىزبان «الانتظار» (سال اوّل شمارهى ۲، شعبان ۱۴۲۶) / ۱۸ـ ۲۷ منتشر شده است. اين نشريه از انتشارات مركز الدراسات التخصّصية فى الإمام المهدى عليه السلام در نجف اشرف است.
2.استاديار دانشگاه شهيد چمران، اهواز.
