اربلى (متوفّى 687) باشد ۱ كه در كتاب كشفالغمّه مىگويد:
كسانى كه به وجود امام مهدى عليه السلام عقيده دارند، نگفتهاند و نمىگويند كه او در سرداب است، بلكه به عقيدهى آنها، حضرتش وجود دارد و در نقاط مختلف زمين سير مىكند. ۲
همچنين محدّث نورى (متوفى 1320) در كتاب كشف الاستار در پاسخ به اين نسبت مىگويد:
اين است كتابهاى اماميه، از پيشينيان تا متأخّران، دانشمندان بزرگ و كوچك آنها، طولانى يا مختصر، عربى يا غير عربى. اين كتابها همه موجود است و بيشتر آنها چاپ شده و در دسترس قرار دارد. به ما خبر دهيد كه در كدام كتاب چنين مطلبى را يافتهايد كه حضرتش از سرداب خروج مىكند؟ ما، هرچه تحقيق و بررسى كرديم، درمورد سرداب، سخنى در احاديث نيافتيم، مگر در يك مورد خاصّ كه به آن اشاره كرديم، چه رسد به اين كه برج طلوع اين بدر تابان باشد، بلكه آنچه از احاديث فراوان و معتبر وارده از ائمّهى اطهار عليهم السلام برمىآيد، اين است كه اين بدر منير، از همان مَطلعى طلوع مىكند كه خورشيد فروزان جدّ بزرگوارش صلى الله عليه و آله وسلمطلوع كرد، يعنى مكّهى مكرمه.
محدّث نورى پس از نقل چند حديث در اين موضوع، مىافزايد:
احاديث در اين زمينه، فزون از حدّ شمار است. احاديث مربوط به اين موضوع، هيچ مُعارضى ندارد و در كلام هيچ يك از عالمان شيعه، خلاف اين مطلب نمىتوان يافت. ما، از اين افتراء به خدا شكوه مىبريم، كه محلّ عرض شكوى، حضرت اوست. ۳
1.اين تاريخ، كلام مؤلّف بزرگوار را تأييد مىكند كه پيش از سال ۶۲۶، چنين نسبتى به شيعه وجود نداشته است. (مترجم)
2.كشفالغمّه ۳ / ۲۸۳.
3.كشف الاستار / ۱۷۹، چاپ سنگى ۱۳۱۸ قمرى. به عنوان مكمّل مطالب، به برخورد مسيحيان با مشاهد مشرّفهى خودشان اشاره مىشود. امير شكيب ارسلان، از هوادت فرانسوى صاحب تاريخ العرب نقل مىكند كه ارتش انگليس به بيتالمقدس وارد شد. و در محلّى كه گفته مىشد ظهور حضرت عيسى از آنجاست، ايستادند و هر بامداد، طبل مىزدند، در انتظار بازگشت حضرتش و شنيدم كه يك بانوى انگليسى، هر روز به قدس مىآمد و چاى آماده مىكرد، به اميد اين كه از حضرت مسيح در زمان بازگشت خود، پذيرايى كند.
لامارتن شاعر فرانسوى در سفر خود به جبل لبنان مىگويد كه در روستاى «جون»، استير ستانوب، برادرزادهى وزير مشهور انگليسى را ديده كه همواره اسبى زين كرده آماده داشته تا حضرت مسيح در هنگام رجعت بر آن سوار شود. (حاضرالعالم الاسلامى ۲ / ۱۹۵)
مؤلّف مىافزايد: آيا از اين راوى ـ كه مسيحى استـ مسخرهاى نسبت به اين رفتارها ـ كه از ديگر مسيحيان سرزدهـ مىبينيد؟ بجاست كه اين برخوردها، با برخوردهاى يادشده در متن مقاله، مقايسه شود.