كتاب‏شناسى گزيده‏ ى آثار دانشمندان اهل تسنّن درباره‏ ى امام مهدى عليه ‏السلام آثار شناخته‏ شده و موجود - صفحه 59

[ 19] الغيبة (مسألة فى....)

تأليف: قاضى عبدالجبّاربن‏احمدبن‏خليل‏بن‏عبداللّه‏بن اسدآبادى معتزلى (متوفّى 415).
خطيب در تاريخ بغداد 11/ 113 شرح حال او را گفته و مفصّل‏تر از آن، رافعى در التدوين 3/ 119ـ 125. رافعى، متن دستور صاحب‏بن‏عباد به او راـ در محرّم 36، كه او را به عنوان قاضى‏القضاة رى، قزوين، ابهر، زنجان، سهرورد، قم، دماوند و مناطق ديگر منصوب كردـ آورده است.
شرح حال ديگرى را، ابن‏مرتضى در طبقات المعتزله/ 112 آورده است. اين رساله را دكتر عبدالكريم عثمان در مقدمه‏ى خود بر كتاب «شرح الاصول الخمسة» قاضى عبدالجبّار، ضمن بيان شرح حال مؤلّف و فهرست آثارش ياد كرده و گفته است:
مسأله‏ى فى الغيبة، يعنى در غيبت امام عليه ‏السلام ، رساله‏اى در يك برگ، در كتاب‏خانه‏ى واتيكان، به شماره‏ى 1208 موجود است.

[ 20] فتح المنّان فى شرح وسيلة الفوز و الأمان في مدح صاحب‏الزّمان

تأليف: فاضل منينى، شهاب‏الدّين ابى‏العبّاس احمدبن‏علىّ‏بن‏عمر طرابلسى دمشقى حنفى (متوفّى 1172).
مرادى، در سلك الدرر 1/ 133 شرح حال و آثار اوـ از جمله اين كتاب‏ـ را بيان كرده است.
«وسيله‏الفوز و الأمان»، قصيده‏اى در مدح حضرت مهدى صلوات‏اللّه‏عليه است كه شيخ بهاءالدّين محمّد عاملى (متوفّى 1030) سروده است. ۱
«فتح‏المنان» كه شرحى بر اين قصيده است، چند بار در آخر كتاب «كشكول» شيخ بهايى در مصر چاپ شده است، از جمله چاپ سال 1288 در بولاق.
علّامه شيخ مهدى فقيه ايمانى، متن كامل كتاب را به صورت عكسى از روى همان چاپ بولاق، در كتاب خود «الإمام المهدى عليه ‏السلام عند اهل السنّة» ج 1 صص 515ـ 597 درج كرده است.

1.در مورد اين قصيده، بنگريد: ادبيات و تعهّد در اسلام؛ تأليف محمّدرضا حكيمى. مترجم

صفحه از 68