مهدويّت در قرآن آيات مشترك - صفحه 102

اصحاب، و اتباع تابعان را نيز، بخشى از سنّت شرعى پنداشته و به ويژه در تفسير آيات احكام، بدان‏ها استشهاد مى‏كنند. اسف‏بارتر، در موضوع پيشگويى‏ها و آينده‏نگرى‏هاست كه ايشان، كتاب‏هاى خود را از اخبارى موسوم به «اسرائيليّات» انباشته‏اند همان‏ها كه يهودان و ترسايانِ تازه‏مسلمان، به عنوانِ مندرجات «تورات» و «انجيل» نقل كرده و اغلب مشكوك؛ بلكه مجعول مى‏باشد. درحالى كه اماميّه به عنوان مصدر، تنها به احاديث جانشينان معصوم پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلم، اعتماد و استناد مى‏نمايند و اقوالِ همنشينان نبىّ، يا ارادتمندانِ آل نبى عليهم ‏السلام را، در صورت سازگار بودن، يا لااقلّ، ناهمسازنبودن با چهار منبعِ يادشده، مورد استفاده قرار مى‏دهند.

وجه چهارم‏ـ شيوه‏ى تنظيم اين گفتار:

در تحقيق حاضر، تمامى آياتى كه در كتب پيشين حديث يا متون كهن تفسير مأثور سنّى و شيعى، به گونه‏اى با موضوع مهدويّت مرتبط شناخته شده بود و نگارنده بدان‏ها دسترسى داشت، گردآورى و در پنج فصل زير تقسيم‏بندى گرديد:
نخستين فصل: آيات مشتركـ يعنى آياتى كه آثار هر دو مكتب، به طور مستقلّ از يكديگر، و هر يك بنابر منابع مقبول خود، بر ظهور موعود آخرالزّمان، و حوادث پيوسته بدان، تفسير كرده‏اند.
فصول دوم و سوم: آيات متَّبَعـ يعنى آن دسته از آيات كه در برخى كتب يك مكتب، بنا بر اسناد مقبول و منابع معتبر آنان، در موضوع اين گفتار، شناخته و گزارش شده؛ و آن‏گاه، در مدركى از مذهب مقابل، اين تفسير، گرفته، پذيرفته و نقل گرديده است. فصل دوم، با نشانه‏ى (س)، آن دسته از مفسَّرات اهل سنّت را، كه آثار شيعه نيز آورده‏اند؛ در بر دارد و فصل سوم با نشانه‏ى (ش)، شامل آن مفسَّرات اماميّه مى‏باشد كه نويسنده‏اى سنّى نيز پسنديده و نقل كرده است.
چهارمين فصل: آيات مختصّ به متون اهل سنّتـ يعنى آياتى كه فقط در مكتوبات دانشوران مكتب خلافت، به مباحث گوناگون مهدويّت، تفسير شده باشد. تاكنون، چنين موردى به دست نيامده است.
پنجمين فصل: آيات مختصّ به متون مكتب تشيّع‏ـ يعنى آن دسته از آيات كه فقط

صفحه از 123