نقدى بر بعضى از چاپهاى نهجالبلاغه
دكتر محمد هادى امينى ۱
ترجمه: محمد دزفولى ۲
چكيده: كتاب «نهج البلاغه» از زمان تأليف تاكنون، بيش از هزار سال است كه در كانون توجّه و مراجعه قرار دارد. در اين ميان، پس از رواج صنعت چاپ در شرق، چاپ حروفى شيخ محمد عبده در بيروت و مصر و نيز چاپ حروفى صبحى صالح در بيروت، بسيار مورد توجّه بوده و هست. نويسنده در اين گفتار ـ كه پس از رجوع به نسخههاى خطى و شروح كهن نهجالبلاغه نگاشته ـ مواردى از تصحيف و تحريف را در چاپ عبده و صالح تذكّر مىدهد.
كليد واژهها: نهجالبلاغه، بررسى انتقادى چاپها / نهجالبلاغه ، چاپ محمد عبده / نهجالبلاغه، چاپ صبحى صالح.
اگر بخواهيم به يارى خداى متعال از نهجالبلاغه سخن بگوييم و آن را بشناسانيم و مفاهيم و مقاصد آن را از جوانب گوناگونش مورد بررسى قرار دهيم، سخن بسيار به درازا مىكشد. نهجالبلاغه، اين كتاب جاويدى كه از هيچ سويى باطل بر آن راه ندارد و از تعريف و توصيف اين و آن بىنياز است، به ويژه بعد از اينكه به شهرت گستردهاى دست
1.درباره مؤلف فقيد (۱۳۵۰ ـ ۱۴۲۱ هجرى قمرى) و مراتب علمى و عملى ايشان، رجوع شود به كتاب: الغدير فى التراث الاسلامى، سيد عبدالعزيز طباطبايى، بيروت: دارالمورخ العربى، ۱۴۱۴، ص ۱۸۹ ـ ۱۹۰. متن اصلى مقاله، در زمان حيات نويسنده چاپ و منتشر شد، با اين مشخصات: نهجالبلاغه بين عواصف التحريف و النقصان، در: فصلنامه « وقف ميراث جاويدان » ، شماره ۲۵ ـ ۲۶ ( ويژهنامه نهجالبلاغه )، ۱۳۷۸ شمسى، ص۱۶۸ ـ ۱۷۶.
2.* ـ استاديار دانشگاه تهران.