گزارشى از تعليقات علامه شيخ محمّد حسين كاشف الغطاء بر بخش خطبه‏ ها از شرح نهج‏ البلاغه شيخ محمّد عبده - صفحه 96

مسجدالاقصى به امامت وى اقامه كردند. هنگامى كه «انجمن آمريكايى دوستداران خاورميانه» براى شركت در كنگره‏اى در شهر «بِحمدون» لبنان (1373 هجرى قمرى / 1331 هجرى شمسى) كه به جهت بررسى راه‏هاى همكارى ميان اسلام و مسيحيّت در امر مقابله با مادّيگرى تشكيل داده بود، از ايشان دعوت كرد، ايشان با ردّ اين دعوت، گام ديگرى در عرصه علم و سياست دينى برداشت. وى ـ با توجه به ماهيت انجمن و كنگره مزبور ـ دلايل عدم شركت خود را در نامه‏اى مفصّل به آمريكا فرستاد و طى آن ديدگاههاى خود را درباره اسلام، مسيحيّت، مادّيگرى، صهيونيسم و... شرح داد كه در همان سال در نجف اشرف به صورت كتابى با عنوان «المُثُل العليا فى الاسلام لا فى بحمدون» به چاپ رسيد. از اين گذشته او در نبردهاى مسلّحانه مردم عراق با استعمار بريتانيا در جنگ جهانى اوّل حضور داشت و در قيام مردم عراق در كودتاى رشيد عالى گيلانى (1360 هجرى قمرى / 1319 هجرى شمسى) بر ضد انگليس فتواى جهاد صادر كرد و خود نيز در آن نبرد
شركت جست.
از كاشف الغطاء حدود هشتاد اثر در موضوعاتى چون فقه، فلسفه، كلام، تفسير و ادبيّات برجاى مانده است. اين آثار شامل كتاب، مقاله، مقدّمه و تقريظ بر آثار ديگران است. آثارِ قلمى او كه به طور عمده براى پاسخ‏گويى به نيازهاى فكرى عصر خويش نگاشته شده‏اند، به واسطه تسلّط وى در ادب و نويسندگى، علاوه بر اعتبار علمى، از ارزش ادبى نيز برخوردار هستند. برخى از اين آثار عبارتند از:
1 ـ «اصل الشيعة و اصولها» در بيان عقايد شيعه كه به زبان‏هاى فارسى و اردو نيز ترجمه شده است.
2 ـ «زادالمقلّدين» در فقه.
3 ـ «الآيات البيّنات» در نقد آراء وهابيان و بهائيان
4 ـ «نبذة من السّياسة الحسينيّة» كه در پاسخ به سؤال برخى افراد نوشته شده است.
5 ـ «المراجعات الريحانيّة» كه به «النُّقود و الرُّدود» و «المطالعات و المراجعات» نيز مشهور است و در نقد آراى ادبى و تاريخى برخى علماى مسيحى و سنّى از جمله

صفحه از 101