دعا و عبادت

عبادت به معناى خضوع و خشوع و فروتنى است. دعاى بندگان الهى يكى از مصاديق روشن خضوع و فروتنى آنها نسبت به درگاه خداوند سبحان است. بنده‏اى كه با خداى خويش به راز و نياز پرداخته و از مشكلات زندگى و سختى‏ها و گرفتارى‏ها به او پناه مى‏برد، درحقيقت اقرار به مولويت و آقايى او كرده و عبوديت و بندگى خويش را تصديق و اذعان مى‏نمايد. خداى تعالى مى‏فرمايد:
إنّ الّذين يستكبرون عن عبادتي سيدخلون جهنم داخرين .^۱آنان كه از عبادت و بندگى من استكبار مى‏كنند با ذلّت و خوارى داخل جهنم مى‏شوند.
امام صادق عليه ‏السلام در تفسير آيه شريفه در توضيح استكبار از عبادت الهى مى‏فرمايد:
هو الدعاء. و أفضل العبادة الدعاء... .^۲مقصود از عبارت دعاء است و دعا بهترين عبادت است.
نيز مى‏فرمايد:
ادع و لا تقل قد فرغ من الأمر، فإنّ الدعاء هو العبادة. إنّ الله عزوجلّ يقول : «إن الّذين يستكبرون عن عبادتي...»^۳دعا كن و نگو خدا همه آنچه خواهد شد تقدير كرده است. همانا دعا عبادت خداست. خداى تعالى مى‏فرمايد : «آنان كه از عبادت من استكبار مى‏كنند...»
استاد آية الله ملكى ميانجى (ره) در توضيح اين مطلب مى‏نويسد:
سؤال و طلب كردن از شخص فقير كه فقرش ذاتى اوست و همين‏طور پناه آوردنِ او به درگاه غنى مطلق، از مصاديق روشن عبادت و فروتنى است. البته اين امر بايد با توجّه و اقرار به شؤون مولويت خداى تعالى و با اعتراف به بندگى دعا كننده صورت بگيرد كه داعى خود را از همه جهات، فقير و نيازمند بداند و متوجه باشد كه او خودش نمى‏تواند نفعى به خودش برساند يا ضررى را از خود دور كند.