دعا به درگاه الهى به اين كيفيّت، با استكبار و خودبزرگ‏بينى در تضاد است. به همين جهت كسى كه از دعا دورى مى‏گزيند، درحقيقت ذلّت و بندگى خويش را انكار كرده و در مقابل خداوند متعال براى خود شأنى قائل مى‏شود و نيازى به او نمى‏بيند. ^۱
پس انسان در دعا و به وسيله دعا، حقيقت بندگى و فقر و نياز خويش را ابراز مى‏دارد، به غناى اطلاقى خداوند سبحان و مولويت او اقرار نموده و از او به بزرگى ياد مى‏كند. حقيقت عبادت و عبادت حقيقى هم همين است. و چنانكه نقل گرديد، اين معنا بهترين عبادت است.

دعا وسيله تقرب به خدا

ذكر و ياد خدا يكى از وظايف مهم بندگى است كه هيچ بنده، نبايد در هيچ حالى از آن غلفت كند. ياد خدا دلها را آرامش داده و اضطراب و شكّ و ترديد را از آن دور مى‏كند. خداوند بندگانش را امر به ذكر نموده مى‏فرمايد:
يا أيّها الذين آمنوا اذكروا الله ذكرا كثيرا و سبّحوه بكرة و أصيلاً.^۲اى آنان كه ايمان آورديد، خداوند را فراوان ياد كنيد و او را صبح و عصر تسبيح كنيد.
در آيه ديگر، فلاح و رستگارى را از آثار ذكر شمرده و مى‏فرمايد:
و اذكروا الله كثيرا لعلّكم تفلحون.^۳خدا را فراوان ياد كنيد تا رستگار شويد.
غفلت از ياد خدا و ترك ذكر او، موجب سنگدلى و قساوت قلب مى‏گردد چنانكه خداوند متعال در حديث قدسى فرمود:
ترك ذكري يقسى القلوب.^۴