دعا پيوند انسان با خدا - صفحه 54

امام صادق عليه ‏السلام درباره آيه شريفه فرمود:
لم يعنوا أنّه هكذا ولكنّهم قالوا: قد فرغ من الأمر فلا يزيد و لا ينقص... 1 منظور آنها از اين سخن، آن نيست كه خدا هم مانند ما انسان‏ها دست بسته باشد، بلكه منظورشان اين است كه خدا امر خلقت را به پايان برده است، در آن نه چيزى مى‏افزايد و نه چيزى كم مى‏كند.
بديهى است براساس اين نظريه، دعا و استغفار و توبه معنايى ندارد و هرچه از اول مشيت ازلى الهى بر آن تعلق گرفته تحقّق پيدا خواهد كرد. ولى خداوند سبحان اين سخن يهود را ابطال كرده و بازبودن دستان خويش را بيان كرده و تصريح مى‏كند كه:
يمحو الله ما يشاء و يثبت و عنده اُمّ الكتاب. 2 خدا آنچه را بخواهد، محو يا اثبات مى‏كند و اصل كتاب نزد اوست.
امام صادق عليه ‏السلام در تفسير آيه مى‏فرمايد:
و هل يمحى الاّ ما كان ثابتا؟! و هل يثبت إلاّ ما لم يكن؟! 3 آيا جز آنچه ثابت است محو مى‏شود؟! و آيا جز آنچه وجود ندارد ثبت مى‏شود؟!
به همين جهت است كه امام عليه ‏السلام مى‏فرمايد:
ادع الله عزّوجلّ ولا تقل إنّ الأمر قد فرغ منه. 4 خدا را بخوان و مگو كه خدا امر خلقت را به پايان رسانده است.
پس خداوند سبحان، مالك على الإطلاق و قادر مختارِ آزاد و حكيم است. همه كارهايش را براساس جود و فضل و حكمت به جا مى‏آورد. هرچه را بخواهد از بين مى‏برد و آنچه را كه بخواهد ايجاد مى‏كند. اميرالمؤمنين عليه ‏السلام مى‏فرمايد:
الحمد للّه الّذى لا يموت ولا تنقضي عجائبه، لأنّه كلّ يوم في شأن، من إحداث بديع لم يكن. 5 حمد خداى راست كه مرگ در او راه ندارد و شگفتى‏هايش به پايان نمى‏رسد، زيرا

1.ـ توحيد صدوق / ۱۶۷.

2.ـ رعد / ۳۹.

3.ـ تفسير عياشى ۲ / ۲۱۵.

4.ـ كافى ۲ / ۴۶۷.

5.ـ كافى ۱ / ۱۴۱.

صفحه از 57