توضيح دعاى چهل و دوم صحيفه سجاديه، بانگاهى به كمال علمى قرآن - صفحه 60

پرستش و بندگى خداست. و پرستش درست و ارزشمند،خود بر پايه‏ى دانش و شناخت درست مى‏باشد.
بنابر منطق قرآن، انسان در فطرت و آفرينش، نوعى آشنايى و معرفت از آفريدگار خويش دارد: «همان فطرت خدايى كه خداوند، مردم را بر آن آفريده است» (روم / 30). به اتكاء همين معرفت خفته است كه قرآن، «ذكر» ناميده مى‏شود، چرا كه انسان‏ها را بيدار مى‏كند و به بندگى خدا و پيروى از فرستاده‏ى خدا فرا مى‏خواند. ۱
گزينش پيامبران نيز بر همين پايه (علم و معرفت) بوده است. جناب آدم ابوالبشر عليه ‏السلام ، را، ابتدا علم آموختند و سپس مسجود فرشتگان قرار دادند: «همه نام‏ها را به آدم عليه ‏السلام آموخت، سپس آنان را بر فرشتگان عرضه كرد و گفت : اگر راست مى‏گوييد، نام‏هاى اينان را به من بگوييد» (بقره / 31) ؛ همين‏طور ساير انبيا تا پيامبر خاتم صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلم: نخستين آيه‏هاى فرود آمده قرآن ؛ فرمان خواندن است، به شخص رسول صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلم و خبر از آموزش انسان است و قلم و...: «بخوان، به نام پروردگار خويش كه آفريد... بخوان و (بدان كه) پروردگار تو گرامى‏ترين است ؛ هم او كه با قلم آموزش داد (و) به انسان آنچه (را كه) نمى‏دانست، آموخت» (علق / 5 ـ 1)
قرآن ؛ خود به شخص پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلم شأن تلاوت و آموزگارى كتاب و حكمت را مى‏دهد (آل عمران / 64؛ جمعه / 2). قرآن همچنين خود را «نور» (روشنايى)، بصائر (بينايى‏ها) (اعراف / 103؛ اسراء/17) و مانند اينها مى‏نامد و صريحا انسان را به بصيرت و بينايى در زندگى فرا مى‏خواند: «بگو: اين راه من است، كه با بينش (و چشمان باز) به سوى خدا فرا مى‏خوانم...» (يوسف / 108) و نيز، از پيمودن راهى كه به آن علم ندارد نهى مى‏كند: «و پى مگير آنچه را نمى‏دانى (و بدان علم ندارى)...» (اسراء / 36).
پيامبر اكرم صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلم، به تعليم و تربيت خداى متعال، شخصيت ربانى ـ قرآنى مى‏يابد. آن گاه به فرمان خدا قرآن را بر مردم تلاوت مى‏كند و به تزكيه و تعليم آنان مى‏پردازد. البته

1.ـ «در ميان هر امتى پيامبرى آمد كه خداى را بپرستيد» (النحل / ۳۶). و هيچ پيامبرى را نفرستاديم مگر اينكه به اذن خدا مردم از او فرمان برند. (النساء / ۶۴)

صفحه از 84