سه رياض در شرح صحيفه سجّاديه - صفحه 118

ص 616، 676). گاه به مناسبت وارد مباحث كلامى شده است (از جمله در ص 158، مبحث بقاى نفس بعد از خراب بدن) ولى در شرح عبارتهاى صحيفه، بيشتر از متون روايى سود برده است (از جمله در ص 438، 471، 648) و گاه در شرح عبارتهاى صحيفه، مباحث مبسوطى ارائه داده است (از جمله در ص 469 ـ 473 «شرح معناى گناه كبيره ؛ ص 603 ـ 608 در مباحث فلكى و اجرام سماوى) مؤلّف در نقل عبارتهاى صحيفه، از نسخه ابن سكون بهره برده است (از جمله در ص 701، 734، 735). در پانوشتهاى كتاب، منابعِ اكثر منقولات متن آمده است، و گاه ترجمه‏هاى مؤلّف تصحيح شده است (از جمله در پانوشت ص 252، 5333) ولى منبع پاره‏اى از مطالب متن در پانوشت نيامده است از جمله در ص 299 مطلب منقول از شرح‏الارشاد شهيد ثانى ؛ ص 307، 308 مطالب منقول از شيخ كفعمى ؛ ص 693 مطلب منقول از عُدَّة الداعى ابن فهد؛ در ص 347 نيز دو بيت گلستان سعدى ۱ بى‏ذكر منبع آمده است.
در تصحيح متن كتاب از نسخه‏هاى آ، ب، ج استفاده شده است ولى شگفتا! و افسوس كه هيچ‏يك از نسخه‏ها معرفى نشده‏اند و كلمه‏اى نيز راجع به زندگانى قهپائى گفته نشده است و اصلاً كتاب بدون مقدمه مصحّح چاپ شده است و شيوه كار مصحّح محترم نيز مجهول مانده است. در پايان كتاب نيز، هيچ فهرستى نيامده و اين نقيصه‏اى بزرگ مى‏باشد كه اميد است در چاپهاى بعدى اصلاح شود.
2 ـ رياض العارفين فى شرح صحيفة سيّد الساجدين، از محمدبن محمد دارابى، با تصحيح جناب آقاى حسين درگاهى و با تعليقات عالمانه فقيه فرزانه، حضرت استادى جناب شيخ محمدتقى شريعتمدارى (دام عزُّه).
مؤلّف كتاب از دانشمندان سده يازدهم هجرى است. به تعبير تذكره نصرآبادى «طالب علم منقّحى است... و در هر علم آگاهى دارد.» ۲ حزين لاهيجى (درگذشته 1180ق) او را «استاد العلماء و اسوة العرفا و آشنا به مذاق عرفا» دانسته و تخلّص او را در شعر، «عارف» ذكر كرده است. ۳ در جوانى از محضر شيخ بهايى دانش اندوخته است

1.ـ باب دوم، ص ۱۰۰.

2.ـ تذكره نصرآبادى، ص ۲۷۰، ۲۷۱.

3.ـ تذكرة الماصرين، ص ۱۱۱، ۱۱۲.

صفحه از 127