9 ـ معنا شناسىِ واژگان صحيفه سجّاديّه
ترجمه و شرح لغات عربى در كتابهاى قرآن، نهجالبلاغه و صحيفه سجّاديه، براى كسانى كه زبان مادريشان غير عربى است، و حتّى عربزبانانى كه از لغت فصيح عرب فاصله گرفتهاند، بسيار كارگشا است و به آنها كمك مىكند تا معانى دشوار را دريابند.
مفسّران و شارحانِ اين سه كتاب مقدّس در كتابهاى خود، علاوه بر توضيح متون به شرح واژگان، تعبيرها، استعارهها و مَجازها پرداختهاند. ولى پيوسته كتابها و رسالههاى جداگانهاى در واشكافىِ واژگان پيچيده و تعبيرهاى دشوارِ آيات قرآن و حديث، به رشته تحرير درمىآيد.
بيشترين نگارش توضيحىِ كلمات، پيرامون قرآن كريم بوده و نخستين نگاشتهاى كه در توضيح كلمات قرآن به ما رسيده، منسوب به ابن عباس است. وى در پاسخ به پرسشهاى نافع بن ازرق (م 65 ق) دويست واژه دشوار قرآنى را توضيح مىدهد.
هماكنون بيش از 85 كتاب و رساله تحت عنوان غريب القرآن در اختيار داريم. افزون بر اين، با عناوينى همچون قاموس القرآن، مفردات، لسان التنزيل و...، بيش از 285 نگاشته، پديد آمده است. ۱
در شرح لغات نهجالبلاغه نيز كتابهايى نگاشتهاند. زيباترينِ آنها، كتابِ مفردات نهجالبلاغه اثر سيّد علىاكبر قرشى در دو مجلد مىباشد. كتابهايى نيز در شرح زندگانى اعلام نهجالبلاغه به رشته تحرير درآمده است.
براى صحيفه سجّاديه چند كتاب ترجمه لغات نگاشتهاند، از جمله:
1 ـ حلّ لغات الصحيفة السّجاديّة. اثر محمّدباقر بن محمّد شفيع منجم (تحقيق و نشر: مؤسسه پژوهش و مطالعات عاشورا) كه به توضيح بعضى از لغات و فرازهاى دعا پرداخته است.
2 ـ فرهنگ صحيفه سجّاديّه. نوشته منصور خاكسار (انتشارات نبوغ). در اين كتاب به
1.ـ بنگريد: تفسير غريب القرآن، زيد بن على الحسين، تحقيقِ محمّدجواد حسينى جلالى، قم، سال ۱۳۷۲، بخش مقدّمه، صفحهى ۶۴ تا ۹۵.
