محمّد صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلم» لقب يافته، امرى بس گران و مشكل است.
صحيفه كامله سجّاديّه كه به القابى همچون «الدعاء الكامل»، «دعاء الصحيفة» و «الصحيفة الكاملة» ^۱ موسوم گشته، چشمه بى‏پايانى است كه باران نيايش و مناجات را در سرتاسر عالم و تا دامنه قيامت جارى كرده و جان‏هاى شيفته و كام‏هاى تشنه انسان‏هاى حق طلب و معنويت خواه را به زلال تمنّا، مصفّا گردانده و مشام جان‏هايشان را از عِطر پاك بندگى الهى و رحمت بى‏پايان لطف خداوندى انباشته است.
اين كتاب، نخستين نيايش‏نامه مكتوب جهان اسلام‏و سوّمين كتاب مقدّس شيعيان است كه از وجود چهارمين امام معصوم صادر گرديده، پنجمين دُرّ ولايت آن را كتابت فرموده، و ششمين كتابى است كه در اسلام تأليف يافته است.
امام زين‏العابدين عليه ‏السلام به مقتضاى زمان و با بهترين و زيباترين شيوه ممكن، نيازهاى فطرى انسان را بيان مى‏كنند، خويشتنِ آدمى را به او مى‏شناسانند و راه ارتباط و اتصال به خالق بى‏نياز را به او مى‏آموزند. بدين ترتيب انسان را در پيوندى وثيق و متين با محبوب و خالق خويش به اوج مى‏رسانند و از هر چه غير اوست بى‏نياز مى‏سازند. از سويى چگونه دعا كردن را مى‏آموزند و از سوى ديگر در قالب دعا به تعليم دين و اصول اعتقادات دينى، اخلاق و ارزش‏هاى انسانى، حقوق و ديگر مسائل مذهبى، فرهنگى و اجتماعى مى‏پردازند.
مراجعه تاريخى به عصر و زمانه‏اى كه آن حضرت در آن مى‏زيسته‏اند و دعاهاى گران‏سنگ صحيفه سجّاديّه را در آن دوران القاء فرموده‏اند، به خوبى نشان مى‏دهد كه دين و معرفت دينى در آن دوره با خطرى بزرگ و آفتى سترگ مواجه بوده است. «جمود فرهنگى» و «ركود علمى» حاصل از سيطره زيانبار بنى‏اميّه بر امّت اسلامى، چنان فضاى تاريكى را پديد آورده بود ^۲ كه تنها، يك حركت اجتهادى فكرى و انديشگى جديد