پژوهشى در نسخه شهيد اول از صحيفه سجاديه - صفحه 93

به اعتقاد نگارنده، روايت ابن ادريس از ابوعلى بدون واسطه درخصوص صحيفه مى‏تواند به صورت وجادة از روى خط ابوعلى باشد. رابطه نسبى او با ابوعلى و قرب رامانى با او، مؤيد اين احتمال است.

درباره ضبط ابن ادريس

استاد علامه سيد محمد حسين جلالى اظهار مى‏دارد:
«به گمان من، ابن ادريس در تصحيح‏هاى خود اجتهاد كرده، چنانكه از مقايسه نسخه او با نسخه مشهور برمى‏آيد. در تأييد اين نسخه مى‏گوييم كه علامه مجلسى نسخه‏اى از شرح صحيفه ابن ادريس را ديده و از مقدمه او نقل مى‏كند: در صحيفه، الفاظ لغوى بود كه در حاشيه بعضى از آنها نكاتى نوشتم. و اين نكات را با علامت حرف س مشخص كردم.» ۱
نگارنده در اين سخن تأمّلى دارد. چرا كه قصد ابن ادريس از اين كلام، اغلاط لغوى نيست. بلكه الفاظ مشكل را شرح و توضيح داده است.

4 ـ 6 . تحقيق در مورد گوينده حدّثنا

قبلاً دانستيم كه ابن سكون، صحيفه را از بهاءالدين شرف روايت كرده است. چون اين صحيفه به خط ابن سكون بوده و در آن خط عميدالرؤساء نيز ديده مى‏شود ـ كه قبلاً روايت وى از بهاء الشرف گذشت ـ علماى متأخر در مورد قائل حدّثنا كه در اوايل صحيفه‏هاى مشهور ديده مى‏شود، اختلاف دارند كه ابن سكون است يا عميد الرؤساء. شيخ بهاءالدين محمّد قائل حدثنا را ابن سكون دانسته و بر آن تأكيد مى‏ورزد و اين نظريه را كه عميد الرؤساء باشد، شديدا منكر است. ۲
ميرداماد و سيد على مدنى و جمعى از شارحان صحيفه، عميد الرؤساء را قائل آن

1.ـ مقدمه سيد جلالى بر صحيفه به روايت ابن همام اسكافى (۳۳۲ هـ) از على بن مالك، ص ۷۰ ـ ۷۱.

2.ـ ميرزا عبدالله افندى در رياض العلماء ۵ : ۳۰۹ اين سخن را آورده است.

صفحه از 108