پژوهشى در نسخه شهيد اول از صحيفه سجاديه - صفحه 94

مى‏دانند. ۱
مجلسى اول و افندى معتقدند كه بين اين دو منافاتى نيست، چنانكه از اجازات صحيفه معلوم مى‏شود كه اين دو عالم بزرگوار، هر دو از سيّد اجلّ بهاءالدين شرف روايت كرده‏اند.
با اين حال نهايت آنچه كه از نسخه شهيد برمى‏آيد، اين است كه نسخه به خط ابن سكون بوده و گوينده اول همين شخص است. بعد عميد الرؤساء بر نسخه ابن سكون اجازه‏اى براى ابن معيّه نگاشته با حق اجازه‏اى كه از طرف سيد بهاءالشرف داشته است. بنابراين گوينده حدثنا در نسخه نمى‏تواند او باشد.
نكته مهم اين است كه ثمره‏اى علمى براى مشخص كردن اين گوينده وجود ندارد، چرا كه عميدالرؤساء و ابن سكون هر دو در يك طبقه‏اند و هر دو از شاگردان ابن عصار نحوى بوده‏اند. و در اجازات صحيفه كه به شهيد منتهى مى‏شوند، مى‏بينيم كه او به اسناد خود از اين دو و آنان نيز از بهاءالشرف صحيفه را روايت كرده‏اند. ۲
تا اينجا بحث ما راجع به نسخه شهيد و شرح اصول آن و معرفى كاتبان آنها به پايان رسد.
از آنجا كه سند اين نسخه به بهاءالشرف مى‏رسد، بحث در اينجا از اصالت و اسناد نسخه به اسناد روايى مى‏رسد. بنابراين شايسته است كه راويان صحيفه مشهور، از قبل از شهيد و بعد از وى تا گوينده حدّثنا را ذكر كنيم، تا طبقات راويان اين صحيفه براى خوانندگان عزيز روشن گردد.

مبحث پنجم: طرق روايت صحيفه مشهور

كيفيت نسخه صحيفه مشهور و اصولى كه از آن روايت شده، روشن شد. اكنون اين

1.ـ شرح صحيفه ميرداماد: ۵۶، رياض السالكين ۱: ۵۳.

2.ـ ر. ك: الفرائد الطريفه: ۱۶، خاتمه مستدرك الوسائل ۳: ۵۲، نورالانوار سيد جزايرى (كه نسخه‏اش نزدماست)، الرسائل الرجاليه ابوالمعالى كلباسى ۲: ۵۶۱ ـ ۵۷۱.

صفحه از 108