صحيفه سجاديه فقط مجموعهاى از دعاها نيست، بلكه بحق دايرة المعارفى علمى،عقيدتى، اجتماعى، سياسى... به گونههاى مختلف است كه زبان، ياراى بيان و توصيف آن را ندارد. اين مجموعه، اثرى است جاودانى كه موحّدان شيعه و سنّى را از تدبّر در الفاظ و معانى ژرف آن، چاره و گريزى نيست.
علت نگارش اين مقاله
آنچه در اين صفحات تقديم مىشود، نگاهى است اجمالى به نسخهاى نفيس و ارزشمند و منحصر به فرد از صحيفه شريفه سجاديه، به خطّ عالم بزرگ و فقيه آلرسول صلى الله عليه و آله وسلم، شهيد اول محمدبن مكى عاملى ـ رضوان الله تعالى عليه. ۱
انگيزه نگارنده در نگارش اين مقاله، متن اين گوهر نفيس است كه خود، اصل و اساس صحيفههاى خطى و چاپى متداول در عصر ما و نيز اساس تعدادى از نسخ و صحيفههاى خطى مفقوده مىباشد كه به برخى از آنها اشاره خواهد شد. روشن و واضح است كه اكثر طرق روايتى صحيفه ـ چه به شكل اجازه يا وِجاده يا غير آن ـ به شهيد اول قدّس سرّه مىرسد. ۲ بنابراين، اين درّه فاخره، نزديك به سه قرن از ديدگان پنهان بود، با اينكه سزاوارتر بود كه در تصحيح و مقابله به آن رجوع شود، زيرا كه اين نسخه از ديگر نسخهها اتقان بيشترى دارد، چرا كه آنها به يك واسطه يا بيشتر با اين نسخه مقابله شدهاند.
از همين رو، نگارنده به شناسايى و معرفى اين نسخه پرداخت تا گامى ديگر در جهت تصحيح و تحقيق صحيفهها برداشته شده باشد.
بدين ترتيب، اين نوشتار را در مباحثى چند تقديم مىداريم:
1.ـ درباره اين شخصيت والامقام، بنگريد به كتاب «الشهيد الاول: حياته و آثاره» نوشته حجهالاسلام رضا مختارى (قم: بوستان كتاب، ۱۴۲۶).
2.ـ بنگريد: بحارالانوار ج ۱۱۰ (كتاب الاجازات) ص ۴۳ ـ ۶۶، جميع طرقى كه مولى محمد تقى مجلسى ذكر كرده، به شهيد رحمه الله عليه بازمىگردد.