پژوهشى در نسخه شهيد اول از صحيفه سجاديه - صفحه 95

نكته باقى مى‏ماند كه اين نسخه چگونه نگاهدارى شده و كيفيت تحمّل آن از جهت اجازه مشايخ چگونه است.
اينك مى‏گوييم: در نظر دانشمندان شيعه، روش‏هاى تحمّل حديث، هفت شيوه است: سماع، قرائت، اجازه، مناوله، كتابت، اعلام، وجادة.
صحيفه مولانا امام زين العابدين عليه ‏السلام به برخى از طرق هفتگانه فوق به دست ما رسيده است:
مناوله ـ كه قضيه آن را مجلسى اول ـ رحمه الله ـ بيان كرد و گذشت.
اجازه يا وجاده ـ كه طرق آن بسيار است. بايد دانست كه ـ چنانكه شيخ حسن بن شهيد ثانى تصريح كرده ـ بخش عمده‏اى از طرق مشايخ با وجود كثرت و گستردگى، پس از شيخ طوسى، به مهمترين دانشمند كوشا در جهت ترويج صحيفه مباركه و كاتب زنده‏ياد آن، شيخ شهيد اول مى‏رسد.
او صحيفه را از جمع زيادى روايت كرده، چنانكه جمع زيادى از او روايت كرده‏اند. بگذريم از جمع زيادى كه به شكل وجاده به نشر و ترويج آن پرداخته‏اند. جستجو از تمام افراد ياد شده، فرصتى تفصيلى مى‏طلبد، كه بسيارى از آنها را مولى محمد تقى مجلسى در اجازات خود و در آثار ديگرش آورده است.
بعلاوه، شيعه زيديه طرق زيادى براى روايت صحيفه دارند كه فعلاً قصد پرداختن به آنها را نداريم. پس اكتفا مى‏كنيم به بيان نام‏هاى كسانى كه شهيد اول، صحيفه را از آنها روايت كرده تا به بهاءالشرف، و از آنجا به امام سجاد عليه ‏السلام ، مى‏رسد. پس از آن، جمعى ديگر را ياد مى‏كنيم كه به طريق روايت يا وجاده از شهيد اول روايت كرده‏اند. در اينجا نيز به يك طريق واحد شناخته شده از جانب آنها به علامه مجلسى اكتفا مى‏شود.

5 ـ 1 . افرادى كه شهيد از ايشان صحيفه را نقل كرده است

بعد از كنكاش و جستجو در لابه لاى كتب اجازات و تراجم و فهارس، اسامى آن عده از شخصيتهايى را كه صحيفه را براى شيخ شهدا روايت كرده‏اند به شرح ذيل مى‏آوريم:
1 ) ابوطالب محمد فرزند علامه حلى حسن بن يوسف بن على بن مطهر اسدى

صفحه از 108