عالمانِ صحيفه‌ نگار - صفحه ۱۱۱

نسخه ابن ادريس مقابله كرده است. ۱
۴ ـ شهيد اوّل محمدبن مكى عاملى (۷۸۶ ق) دوبار در سالهاى ۷۷۲ و ۷۷۶ صحيفه را به خط مبارك خود استنساخ كرده است. علامه تهرانى در الذريعه مى‌نويسد:
و نسخة الصحيفة بخطّ الشهيد الأوّل كانت في خزانة كتب السيد محمد تقى بن الحسين بن دلدار علي و كتب الشهيد عليها: «للولد الأعزّ المعتضد قرّة العين أبي القاسم عليّ بن محمدبن مكّي نفعه الله بها و رزقني بما فيها دعاه». ۲
تصويرى از نسخه مذكور در كتابخانه راقم سطور موجود است. ۳
شهيد اوّل از روى نسخه شيخ سديدالدين على بن احمد حلى، صحيفه را استنساخ كرد و نسخه خود را با صحيفه ابن ادريس مقابله نمود.
۵ ـ شمس‌الدين محمدبن على جبعى جدّ پدر شيخ بهايى (۸۸۶ ق) كه از روى دستخطّ شهيد اول آن را استنساخ نموده و نسخه او در اختيار شيخ بهايى قرار داشته است. علامه مجلسى ره خصوصيات نسخه جبعى را در بحارالانوار گزارش كرده است. ۴
اغلب نسخه‌هاى صحيفه سجاديه كه در قرون اخير كتابت شده‌اند، از طريق نسخه‌هاى مجلسى يكم و مجلسى دوم نسبت به نسخه نياى پدر شيخ بهايى رسانده‌اند. ۵
۶ ـ تقى‌الدين ابراهيم بن على كفعمى (۹۰۵ ق) مؤلف كتابهاى متعدّد در ادعيه مأثوره، از جمله «البلد الأمين» كه متن صحيفه كامله سجاديه را در آن گنجانيد ۶
و شرحى نيز بر

۱.ـ نك: همان؛ الأنوار الساطعة فى المائة السابعة، شيخ آقا بزرگ تهرانى: ۱۰۰.

۲.ـ نك: بحارالانوار: ۱۰۸ / ۱۳۴؛ الذريعه: ۱۵ / ۱۹؛ الشهيد الأوّل حياته و آثاره، رضا مختارى: ۲۶۴ ـ ۲۶۷؛ صحيفة المكتبة، نجف، مكتبه اميرالمؤمنين عليه ‌السلام العامة، ش ۲، ص ۳۲.

۳.ـ درباره آن، بنگريد به مقاله حجه‌الاسلام سيد حسن موسوى بروجردى در همين شماره سفينه (ويراستار).

۴.ـ بحارالأنوار: ۱۰۷ / ۲۱۲.

۵.ـ نك: مقاله جويا جهانبخش «كوشش‌هاى مجلسى اول و دوم در راه ساماندهى متن انتقادى صحيفه سجاديه و ترويج آن» چاپ شده در پيام بهارستان، ش ۵۴، صص ۳۴ ـ ۴۴.

۶.ـ الذريعه: ۳ / ۱۴۳.

صفحه از ۱۱۶