گزارشى از مصاحبه با آيت‏ الله سيد محمّدباقر موحّد ابطحى - صفحه 127

اكنون آماده است براى چاپ كردن، به عنوان يك طلبه انجام دادم تا در اختيار طلاب قراردهم. اين كار، از اين نظر تمام شده است.

[تحقيق كتاب عوالم العلوم شيخ عبدالله بحرانى ]

بارى، بعد از اينكه تحصيلاتم تمام شد، شروع كردم به درس سطح گفتن. پس از آن نيز چندين سال درس خارج گفتم. بعد، يك سال قبل از انقلاب تصميم گرفتم كه تمام تدريس‏ها و تمام مطالعات را كنار بگذارم و فقط كتاب «عوالم العلوم» را تحقيق و چاپ كنم. اين كتاب، ما فوق «بحارالانوار» است از يك جهت، گر چه نويسنده آن (شيخ عبدالله بحرانى) شاگرد مرحوم مجلسى است و راهى را رفته است كه مرحوم مجلسى رفتند، ولى امتيازاتى در اين كتاب هست.
اخبار كتاب، عمدتا همان اخبار بحارالانوار است، ولى امتيازاتى در اين كتاب هست كه در بحار نيست. ايشان هم به شاگردى خودش و استادى مرحوم علامه مجلسى اعتراف كرده، لذا به تعبير استاد از ايشان نام مى‏برند. تصميم گرفتم اين كتاب را كه تاكنون چاپ نشده است، به عنوان «عوالم و مستدركات» منتشر كنم. ضمنا قسمتى را به عنوان تفسير قرآن به نام «جامع الاخبار و الآثار» چاپ كردم كه سه جلد مقدمه در فضايل و خصائص قرآن دارد. هيچ كتاب تفسيرى، مقدمه‏اى در خصائص و فضايل قرآن در سه جلد ندارد. بعضى از اساتيد حوزه تعريف كردند و گفتند: اين امتياز براى شماست كه توانستيد حق مقدميت از براى تفسير قرآن را ادا كنيد. بعد از آن دوازده جلد قطور براى تفسير روايتى داريم كه تمام شده است، فقط بايد نگرش نهايى بكنم و انجام بدهم. براى شناخت اين كتاب، خوب است به نكته‏اى توجّه كنيد:
يك جلد از مجلّدات كتاب آقاى بروجردى (ره) به نام «جامع احاديث الشيعه»، جلد نوزدهم در فضل قرآن و فضل ذكر و دعا است. اين كتاب چاپ آخر كه خواندنى‏تر است، پانصد و چهار صفحه دارد. امّا من از كتاب جامع الاخبار و الآثار تا اين ساعت، سه مجلد در فضل قرآن آوردم، بحث تفسير قرآن كه جاى خود دارد. همچنين دو مجلد در فضل ذكر كه متجاوز از پانصد صفحه است و آن يكى متجاوز از هفتصد صفحه است، در فضل

صفحه از 148