گزارشى از مصاحبه با آيت‏ الله سيد محمّدباقر موحّد ابطحى - صفحه 129

كه در صحيفه موجود است، پس جزئى از كلّ است. براى دعاى دوم، سندى در كتابها پيدا نكرديم، بلكه «رُوِىَ» گفته شده است. لذا ما هنوز اعتمادى نداريم، پس نمى‏توانيم روايت را نقل كنيم، تا وقتى كه سند براى آن پيدا شود.

[تحقيق كتاب‏هاى حديثى ]

خلاصه، استقصاء و پيداكردن روايات مأثور، كارى است كه ساليان دراز است روى كتابها انجام مى‏دهيم. تمام كتابهاى ما از مصادر و جوامع را كه ملاحظه بفرماييد (چه كتابهايى كه منتشر كرده‏ايم و چه كتابهايى كه در كتابخانه مؤسسه داريم) ذيل هر حديث، اتّحاداتش نوشته شده است، يعنى ما به نرم‏افزارهاى حديثى اكتفا نمى‏كنيم، بلكه در برابر آن حديث، در تمام مصادر و جوامع مصادر آن را يادداشت كرده‏ايم، متحداتش را هم ذكركرده‏ايم، موارد ذكر مكرراتش را هم نوشته‏ايم. اين آماده شده است. پس در زمينه احاديث فقهى، كتاب را تمام كرده‏ايم. البته نمى‏خواهيم آن را به عنوان يك كتاب مستقل چاپ كنيم، بلكه به عنوان تعليقه براى احترام استادمان. لذا بنا داريم نقل احاديث نكنيم. نقل احاديث را به «جامع الاحاديث» وامى‏گذاريم، ولى در مورد شؤونى بحث كرده‏ايم. يكى از آنها اين است (ببينيد آيا كسى اين كار را كرده است يا نه؟) ما الان در مورد حدود دوازده مجلّد از اين كتاب، از حدود 15 سال پيش تاكنون، رجال سندهاى تمام روايت‏هاى آن اعم از فقه و يا در كتب جامع مثل «بحار» و جوامع ديگر را بطور كامل با رجال استقصاء كرديم. درنتيجه، كتاب اسانيد ما، بالاتر از اسانيدى است كه مرحوم آيت‏ا..العظمى آقاى بروجردى (ره) فقط براى كافى يا براى تهذيب آورده‏اند. بنده براى مجموع روايات با متحداتش اسانيد نوشته‏ام. اين كارى است بى سابقه كه هنوز نشده است و آماده است، ولى لجنه‏اى مى‏خواهد كه روى اين كار، نظرنهايى بدهند تا ببينند براى شيعه چقدر ارزش دارد. ولى بخشى از آن را نزديك است به چاپ برسانيم كه اكنون در كامپيوتر است و نگرش‏هاى نهايى را كرده‏ايم و براى آن ترتيبى در نظر گرفته‏ايم، به ترتيب الفبايى تا حرف «ياء»، اسماء اعلام، كنى و القاب و متّحداتش؛ يعنى كنى و القاب را هم متحد كرده‏ايم با اسماء، اسماء را هم با كنى و القاب. اسماء متعدده

صفحه از 148