بررسى چند ديدگاه در باب صفات خدا - صفحه 14

فرمود: هركس اسم را بپرستد (نه مسمّى را) مشرك و كافر است و منكر خدا شده و چيزى را نپرستيده است. بلكه خداى واحد احد صمد را كه به اين نام‏ها ناميده شده، بپرست. همانا اسم‏ها، صفت‏هايى است كه خداى تعالى خود را به آنها وصف فرموده است
ثالثا در بعضى از روايات، به عينيّت صفات و ذات تصريح شده است و با بهترين عبارات بر اين مطلب تأكيد شده است:
1 ـ در حديث صحيح از امام باقر عليه ‏السلام روايت شده است كه فرمود (در وصف قديم تعالى):
«انّه واحد صمد احدىّ المعنى ليس بمعانى كثيرة مختلفة.
قال: قلت: جعلت فداك! يزعم قوم من اهل العراق انّه يسمع بغير الذى يبصر، و يبصر بغير الذى يسمع. قال: فقال: كذبوا و ألحدوا و شبّهوا. تعالى الله عن ذلك. انّه سميع بصير، يسمع بما يبصر و يبصر بما يسمع. قال: قلت: يزعمون انّه بصير على ما يعقلونه: قال: فقال: تعالى الله، انّما يعقل ما كان بصفة المخلوق و ليس الله كذلك.۱
حضرت باقر عليه ‏السلام در وصف خداى ازلى فرمود: همانا او يگانه بى‏نياز، يكتا حقيقتى است كه تعدّد و اختلافى در ذاتش نيست. گفتم: فدايت شوم! برخى از مردم عراق مى‏پندارند كه خدا با چيزى مى‏شنود غير از آنچه كه با او مى‏بيند و با چيزى مى‏بيند غير از آنچه با او مى‏شنود. حضرت فرمود: دروغ گفته‏اند و ملحد شده‏اند و خدا را شبيه خلق دانسته‏اند. خداى تعالى منزه است از اين سخن‏ها. همانا او شنواى بينا است. با آنچه مى‏بيند، مى‏شنود و با آنچه مى‏شنود، مى‏بيند. گفتم: (مردم) مى‏پندارند بصير بودن او همان‏طور است كه در موارد ديگر درك مى‏شود (مثلاً با حصول صورت). فرمود: خدا منزّه و برتر است. همانا آنچه كه به كيفيت مخلوق است درك مى‏شود و خدا چنين نيست.

1.ـ كافى، كتاب التوحيد، باب ۲: صفات الذات.

صفحه از 21