مبانى اخلاقى در صحيفه سجاديه - صفحه 86

پيروان او اجتناب كنيد.
يكى از تفاوت‏ها ميان سلوك صوفيانه با اخلاق اسلامى صحيح، در اينجا رخ مى‏نمايد كه به تعبير قرآن: «ما جعل الله لرجل من قلبين فى جوفه» (احزاب، 4). مراد از اين آيه كريمه ـ به تبيين معلّمان معصوم قرآن عليهم ‏السلام ـ آن است كه خداوند، در سينه هيچ‏كس، دو قلب قرار نداده، تا يكى را خانه يار و ديگرى را خانه اغيار قرار دهد. 1 نمى‏توان دوست و دشمن خدا را، همزمان دوست داشت و به شيوه «صلح كلّ» زيست، مگر اين كه در هيچ يك صادق نباشيم!
بارى، امام سجاد عليه ‏السلام در مواضع مختلف صحيفه، اين اصل اصيل را بازمى‏نمايد. از جمله:
ـ در دعاى مكارم اخلاق، از خدا مى‏خواهد افرادى را كه اهل بدعت‏اند و سخنان خودبافته را به كار مى‏گيرند، طرد كند. (دعاى20 ).
ـ در آخرين سطور دعاى روز عرفه، از خدا مى‏خواهد كه او را پشتوانه و ياور ستمگران در محو كتاب خدا نگرداند (دعاى 47).
ـ در دعاى عيد اضحى، ابتدا به تفصيل، جنايات دشمنان و غاصبان حقوق حقّه برگزيدگان بحقّ خداوند را برمى‏شمارد، به گونه‏اى كه جانشينان و برگزيدگان خدا در زمين، در اثر آن ستم‏ها، مورد غلبه و قهر و غصب حقّ خود قرار گرفتند، احكام الهى را در حال تغيير و تبديل مى‏بينند، پشت كردن به قرآن را ـ در عمل ـ نظاره مى‏كنند، تحريف فرائض و زايل شدن سنّت‏هاى پيامبر را شاهدند، ولى نمى‏توانند سخن بگويند.
اينجا است كه امام سجاد عليه ‏السلام ، زبان به لعن دشمنانِ خاندان نور مى‏گشايد. نه تنها خود آنها، كه پيروان آنها و كسانى را كه به كارشان رضايت دهند نيز، مشمول لعن خود مى‏گرداند. و آنگاه تعجيل در فرج و گشايش الهى را براى اولياى بحقّ خدا مى‏طلبد (دعاى48).
ـ و سرانجام، پيام تربيتى امام سجاد عليه ‏السلام ، اين است كه بايد فرزندان را چنان بار آورد كه

1.ـ بنگريد: تفسير برهان، ذيل آيه شريفه.

صفحه از 92