ما، راهى براى تعيين وسيله به درگاه خدا نداريم. همانگونه كه راهى به احاطه بر خدا نداريم. پس بايد به كسانى روى آوريم كه خداوند، به عنوان «وسيله به سوى خود» شناسانده و قرار داده است. و اين افراد به تصريح امام سجاد عليه السلام ، همان اهل بيت پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم هستند.
امام سجاد عليه السلام در اواخر دعاى 49، به وسيله مقام عظيم پيامبر خدا صلى الله عليه و آله وسلم و امام اميرالمؤمنين عليه السلام به درگاه الهى تقرّب مىجويد:
اللهم فإنّى اتقرّب اليك بالمحمدية الرفيعة و العلويّة البيضاء، و أتوجّه اليك بها ان تُعيذنى من شرّ كذا و كذا.
جايى كه امام معصوم و حجّت خدا عليه السلام ، خود، به صاحب مقام نبوت و ولايت توسّل و تقرّب مىجويد، بر پيروان امام سجاد عليه السلام است كه اين باب نجات را از دست ننهند.
بديهى است كه اين حقيقت، منافاتى با حقايق ديگر ندارد، از اين قبيل كه امام سجاد عليه السلام ، عقيده به توحيد را وسيله خود به درگاه خدا بداند (دعاى 49) يا قرآن را (دعاى42)، چرا كه اينها، همه يك نورند و بيانگر يك حقيقت واحد، به زبانهاى مختلف.
3 ـ 6 . شهود اعمال
كسى كه بداند جزئيات كارهاى او در معرض شهادت شاهدان گوناگون است، در رفتارهاى خود دقّت مىكند.
البتّه هيچكس اين سخن را در مقام نظر، انكار نمىكند. آنچه باقى مىماند، يقين و ايمانى استوار، از سويداى دل به اين حقيقت است، به گونهاى كه فرد، آن را همچون روز روشن همواره پيش چشم خود قرار دهد. غفلت از اين نكته، يكى از عوامل روىآوردن به گناه است.
از دعاهاى امام سجاد عليه السلام در اين باره مىآموزيم كه:
* هر روزِ نو پديد، بر ما شاهدى سختگير است كه بر اعمال ما گواهى مىدهد. اگر به نيكى عمل كنيم، با حمد و سپاس ما را وداع مىگويد. و اگر بد كنيم، با نكوهش، از ما
