نظر چهارم
سيد محمد حسين حكيم ۱
در اين مدّت كه از انتشار كتاب «نسخههاى خطى شروح و ترجمههاى صحيفه سجاديه» مىگذرد، همواره در پى آن بودم كه نكتههاى تازهياب در باب صحيفهپژوهى را به گونه تكميل آن نوشته گردآورم. حجم بالاى انتشار فهرستهاى نسخههاى خطى و منابع و اطلاعات مربوط به دستنويسها، مستدرك كوچكى در حاشيه صفحات كتابم پديد آورد، چه مشهور است: «هر كتاب مرجعى پس از انتشار خود كهنه است.»
در اين نوشته بنا به درخواست فصلنامه سفينه، بر آن شدم تا چند شرح و دستنويس تازه، و چند نكته سودمند را معرفى كنم و بياورم. تدوين ويژگىها و مشخصات نسخههاى تازه يافته، شرحها و ترجمههاى پر نسخه و اطلاعات بيشتر درباره متن و مؤلّفشان، درخور همت و فرصتى بيشتر بود؛ لذا از آوردن نسخههاى كتابهاى مشهور دورى كردم و بدين مختصر بسنده.
ترجمه منظوم صحيفه سجاديه
عنواننگار، دبير اعلم (قرن 14 هـ)
ترجمه منظوم 27 دعاى صحيفه سجاديه است در قالب مثنوى. ابتدا متن دعا به صورت كامل مىآيد و سپس ترجمه و شرح منظوم مضامين آن به فارسى. قبل از آن در يك مقدمه منظوم كوتاه، خود را معرفى كرده و فهرست صحيفه را به نظم درآورده است. قسمتى از ابيات آن چنين است:
كاهدنا تعليم فرموده ز جودهر دمى آرم توكل بر ودود
اين دم مخصوص شنبه باشدابرج جوزا را چهارم آمدا
نوزده شوال و سچقان ئيل تركالف و سيصد و چهل و دو...
به صحيفه كامله سجاديهكه عبادالله را شد هاديه
خالق بيچون هدايت كردىامشبنمى را رهبر آمد سوىيم
حق بداند لاشيم زين كمترمكه مثالى بهر خود مىآورم
هم مگر خالق وجودى بدهدمنقدا اين لطفش غنيمت آورم
ترجمه آرم صحيفه كاملهزان كه بيكار از وزارت داخله
با وجودى كه دبير اعلممدر بر خورشيد از ذره كمم...
پنجه و چار است به چارم اماموان دعاها اين بود به دو ختام
اولين تحميد حق عزوجلدومين بهر رسول الله اجل
اهل تصديق رسل شد سومينبر خود و خاصان دعاى چهارمين
روز و شب را پنجمين آمد دعاششمين اندر مهمات آمدا
تا آخر مقدمه
آغاز دعاى اول:
حمد، مخصوص خدايى كه ورااولى نبود خود اول باشدا
هيچ اول قبل ازو نبود خود اوقبلِ قبل است، اول از اول بگو
آخر هر آخرى هم او شدىاول و آخر جز او كس نبودى
آن خدا كه قاصر از ديدار اوستچشمها و خالق چشم آن نكوست
تاريخ نظم اين مثنوى شنبه 19 شوال 1342 ق. است. احتمالاً نسخه 15 / 3109 دانشگاه تهران، همين كتاب باشد. ر. ك. نسخههاى خطى شروح و ترجمههاى صحيفه سجاديه، ص 183.
