اسامى و اوصاف قرآن در نيايش ختم قرآن صحيفه سجاديه - صفحه 49

چرا كه هر «اسم قرآنى» معمولاً ـ و دست كم ـ به وجهى حاوى يك وصف است. چنان كه هر «وصف» نيز، دست كم به وجهى مى‏تواند اسم يا نشانه‏اى قرآنى به حساب آيد. و اين امر حتى در مورد معروف‏ترين اسم‏ها يا صفات قرآنى هم صادق است.
استخراج اسامى و اوصاف قرآنى در اين نوشتار، مبتنى بر معانى لغوى و اصول شناخته شده معرفتى و محكماتِ عقل، كتاب و سنت صورت گرفته و ضمن پرهيز از اطاله كلام، در موارد متعددى نيز مؤيدهاى قرآنى يا حديثى براى هريك ذكر شده است. ضمن اذعان به خطورت و اهميت مطلب، نويسنده از هرگونه پيشنهاد يا نقد سازنده استقبال مى‏كند. ۱
ره‏آورد اين تلاش، در حدود يكصد و پنجاه اسم و وصف قرآنى است، كه در تنگناى حال و مقال و محدوديت فرصت و مجال، از اين نيايش درياگونه استخراج و پيشاروى خواننده بصير قرار گرفته است.
گفتنى است كه در ابتدا، اين اسامى و اوصاف، بدون دسته‏بندى خاص و به ترتيب عبارات دعا، استخراج و ارائه گرديد. لكن عليرغم بهره‏گيرى از روش اجمال و حذف شواهد قرآنى و روايى به‏ويژه در نيمه دوم دعا، مقاله قدرى طولانى و يكنواخت شد. لذا روش ارائه تغيير يافت و مطالب، در دو بخش متن و پى‏نوشت‏ها به ترتيب زير ارائه مى‏گردد:
متن مقاله طى 18 محور و هر محور با عنوان يك اسم يا وصف مفرد، تنظيم شده، كه در برخى محورها اوصاف (مفرد) ديگرى تجميع شده است. ديگر اسامى و اوصافِ استخراج شده ـ كه غالبا مركب (از اقسام سه گانه ب و ج و د) هستند ـ نيز، به صورت اجمالى و فهرست‏وار، طى 12 محور ديگر تجميع و در پى‏نوشت‏ها قرار گرفته‏اند. بدين ترتيب تقريبا تمامى اسامى و اوصاف برگرفته از متن اين دعاى شريف، يا در متن و يا در پى‏نوشت‏ها درج گرديده است. آن‏گاه با توجه به ارتباط الفاظ يا معانى، در ذيل برخى از محورهاى متن، به مواردى از پى‏نوشت‏ها و با بالعكس ارجاع داده شده است.

1.اميد آن كه شكل تفصيل يافته و كامل اين مقاله ـ با ويرايش جديد ـ به صورت جزوه يا كتاب مستقلى، در آينده نه چندان دور منتشر شود.

صفحه از 79