اسامى و اوصاف قرآن در نيايش ختم قرآن صحيفه سجاديه - صفحه 50

هيجده عنوان اصلى كه اوصاف قرآن را مى‏نماياند (نوع الف)، چنين است: كتاب، نور، مهيمن، حديث، فرقان، قرآن، تفصيل، وحى، تنزيل، شفاء، ميزان، هدى، علم، حبل، وسيله (سُلّم، سبب، ذريعه)، مونس، مهوّن، و بالاخره اين بحث كه: پيامبر مكرم صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمتحقّق خارجى حيات قرآنى است.
در پايان اين مقدمه، با حال ابتهال از درگاه ذى الجلال مى‏خواهيم كه:
درود و تحيات بى‏پايان خود را بر روح بلند و بى‏كرانه صاحب اين نيايش زيبا و ژرف، آن اسطوره بندگى و پرستش همه دوران‏ها، كه به حق، لطيف‏ترين و «زيباترين روح پرستنده» و زينت پرستندگان مخلص خداوند نام گرفته، نثار فرمايد. هم او كه در لفظ و معنا و نام و مسمّى، حفيد و سلاله باب مدينه علم نبوى، اميرمؤمنان على عليه ‏السلام مى‏باشد، يعنى: حضرت امام زين‏العابدين و سيّد الساجدين على‏بن‏الحسين‏بن‏على‏بن‏ابى‏طالب صلوات‏الله عليهم اجمعين.

اسامى و اوصاف قرآن

1 ـ «كتاب»: ۱ اين نام مبارك غالبا به صورتِ معناى اضافى؛ مى‏آيد يعنى اضافه به اسم جلاله اللّه: كتاب اللّه ۲ و يا ضميرهايى كه به ذات اقدس الهى برمى‏گردد. مانند كتابك و كتابنا، و يا تعابير ديگرى كه به نحوى نشأت گرفتن از ذات و يا تعلق به آن ذات مقدس را مى‏رساند. مانند: «هذا كتابٌ انزلناه...» ۳
و يا با «ال» تعريف مى‏آيد كه آن نيز نشانه معروفيت آن به عنوان «كتاب هدايت خداوند» مى‏باشد: «ذلك الكتاب لا ريب فيه هدىً...»۴
ظاهرا، لفظ «كتاب» پس از واژه «قرآن» بيش از هر كلمه ديگرى درباره قرآن به كار

1.. كتاب، يا مصدر (نوشتن) است كه به معناى اسم مفعول (مكتوب) و از روى مبالغه به كار مى‏رود، مانند كاربرد خلق (آفريدن و آفرينش) در معناى مخلوق. و ممكن است گفته شود اساسا وزن فِعال براى معنى مفعول بنا شده است، مانند لباس كه به معناى ملبوس (پوشش انسان) است. همچنين بايد دانست كه كتاب از ريشه «كتب» به معناى ضميمه كردن و چيدن است كه در اين‏جا «چيدن حروف و كلمات، به نحو حساب شده در كنار هم» مورد نظر است، كه كلام مكتوب را تشكيل مى‏دهد. ر. ك. رياض السالكين، ج ۵، ص ۴۰۵.

2.از جمله: حديث ثقلين: انى تارك فيكم الثقلين كتاب الله و عترتى.. و نيز: نهج‏البلاغه، ط ۱۹۱: كتاب الله بين اظهركم ناطق لا يعى لسانه، نهج‏البلاغه، ط ۱۹۲: كتاب الله تبصرون به و تنطقون به...

3.انعام / ۹۲.

4.بقره / ۲.

صفحه از 79