حديثها ـ يعنى كتابهاى آسمانى ـ برترى دادى». و قرآن نيز خود را «احسنالحديث»؛ نيكوترين سخنهاى نو ناميده است: «اللّه نزّل احسن الحديث...»۱ از رسول مكرّم صلى الله عليه و آله وسلماست كه: «نيكوترين حديثها» كتاب خدا و «بهترين رهنمودها» رهنمود محمد صلى الله عليه و آله وسلماست....» ۲ و از اميرالمؤمنين عليه السلام : «قرآن را نيكو تلاوت كنيد؛ چرا كه آن بهترين حكايتها (احسن القصص) است.» ۳ از اين رو، قرآن را پايان بخش كتابهاى آسمانى و پيامبر اسلام را پايان بخش انبياء قرار داده است. ۴
5 ـ «فرقان» : از ريشه فرق به معناى جدا ساختن. بعضى آن را مصدر دانستهاند: فرّقتَ فرقا و فرقانا. امّا فرقان ـ در مقايسه با فرق ـ داراى نوعى مبالغه است؛ چرا كه به معناى فاعل (فارق)؛ جدا كننده آمده است. ۵ راغب، فرقان (در معناى مصدرى) را بليغتر از «فرق» دانسته، زيرا كه فرقان در زمينه جداسازى ميان حق و باطل به كار مىرود. ۶
شيخ ابوالفتوح در مقدمه تفسير خود ۷ و جمعى ديگر از علماى تفسير و علوم قرآن، ۸ كلمه «فرقان» را از اسامى (اصلى) قرآن ذكر كردهاند: «تبارك الذى نزّل الفرقان على عبده...»«مبارك است خدايى كه «فرقان» را بر بندهاش نازل كرد.»۹ فرقان به معناى فرقگذارنده ميانِ: حق و باطل، ايمان و كفر، توحيد و شرك، هدايت و ضلالت، طاعت و عصيان، سعادت و شقاوت، بهشت و دوزخ، دادگرى و ستم و... و از جمله: ميان حلال و حرام و ساير احكام پنجگانه تكليفى... و نيز جداكننده ميان درجات هريك از
1.زمر / ۲۳.
2.. بحارالانوار ۷۷/ ۱۲۲.
3.تحف العقول، ص ۱۵۰.
4.بدين ترتيب، عبارت «فضلته على كلّ حديث قصصته» خود دلالت بر خاتميت شريعت پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله وسلمدارد. چرا كه قرآن را بر تمامى كتابهاى آسمانى ديگر برترى داده و لذا به برهان عقل، نمىشود توسط يكى از آنها نسخ گردد (چرا كه در آن صورت، ترجيح مرجوح بر راجح پيش مىآيد كه عقلاً قبيح است).
5.السيد على خان، الحسينى، رياض السالكين ۵/ ۴۱۰.
6.همان، به نقل از، المفردات، ص ۳۷۸.
7.شيخ ابوالفتوح، تفسير، ج ۱، مقدمه.
8.ـ از جمله: طيّب، سيد عبدالحسين، اطيب البيان، ج ۱۴، ص ۲۹۶.
9.فرقان / ۱.
