12 ـ «هدىً» ۱ :
الف ـ در صحيفه مىخوانيم: «وجعلته... نور هدى لا يطفأ عن الشاهدين برهانه» «قرآن نور هدايتى است كه درخشش حجت و برهان آن در برابر نظارهگران خاموشى ندارد». برهان جاودانه است بر صدق رسالت پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله وسلم. البته شرط بهرهگيرى ـ از نور هدايت قرآن ـ كنار زدن پردهها، مشاهده حقيقت و پذيرش و پيروى از آن است، وگرنه حاصل، چيزى جز اتمام حجت از سوى خداوند نخواهد بود.
پيش از عبارت مذكور، در همين دعا آمده است: «و جعلته نورا نهتدى من ظلم الضلالة و الجهالة باتباعه»، و آن را نورى (هدايت و رهنمودى) قرار دادى كه ـ در پرتو آن و ـ به واسطه پيروى از آن، از تاريكىهاى گمراهى و جهل، نجات و ـ به حق ـ راه يابيم» (وصف شماره 24). صاحب رياض فرموده: منظور از تاريكىهاى ضلالت؛ كفر و فرورفتن در گمراهىهاست و مراد از ظلمتهاى جهل، تاريكىهاى گناه و ورود در شبهات است. و ظلمت به صورت جمع آمده، چرا كه روشهاى گمراهى و جهل متعدد است. ۲
قرآن نيز خود را هدايت مىنامد، اما براى اهل تقوى و ايمان: «... هدىً للمتقين * الذين يؤمنون...» (بقره، 2 و 3) همچنين قرآن: «... كسانى را كه پيرو رضا و خشنودى خدا باشند، به راههاى سلامت»۳ (و رستگارى) راهبرى مىكند؛ از ظلمتها به اذن خدا، بيرون مىبرد و به راهى راست رهنمون مىگردد» (مائده، 15 و 16).
برخى از دانشمندان در مورد مراد از «شاهـدين» در اين عبـارت، دو احتمـال دادهاند:
1 ـ شاهدان و گـواهان بـراى خـدا هستنـد در توحـيد و يكتايـى او و براى پيامبـران با تصـديق و پـذيـرش آنها
2 ـ محمد و آل او عليهم السلام هستند، كه خداوند در قرآن، آنان را امت معتدل و شاهدان بر مردم، و رسول مكرم صلى الله عليه و آله وسلمرا شاهد و گواه بر آنان قرار داده است ۴ ، چنان كه از امام اميرالمؤمنين عليه السلام نقل شده كه فرمود: رسول خدا صلى الله عليه و آله وسلمشاهد بر ما است و
1.به اسامى: «صباح» (ش ۶۲)، «ضوء» (ش ۶۳) و «مصباح» (ش ۶۵) در ذيل همين نام «هدى» اشاره مىگردد.
2.. رياض السالكين، ج ۵، ص ۴۱۳.
3.ر. ك. قسمت پ شماره ۵ (از همين نام هدى).
4.ر. ك. بقره، ۱۴۳.