اسامى و اوصاف قرآن در نيايش ختم قرآن صحيفه سجاديه - صفحه 63

12 ـ «هدىً» ۱ :

الف ـ در صحيفه مى‏خوانيم: «وجعلته... نور هدى لا يطفأ عن الشاهدين برهانه» «قرآن نور هدايتى است كه درخشش حجت و برهان آن در برابر نظاره‏گران خاموشى ندارد». برهان جاودانه است بر صدق رسالت پيامبر اكرم صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلم. البته شرط بهره‏گيرى ـ از نور هدايت قرآن ـ كنار زدن پرده‏ها، مشاهده حقيقت و پذيرش و پيروى از آن است، وگرنه حاصل، چيزى جز اتمام حجت از سوى خداوند نخواهد بود.
پيش از عبارت مذكور، در همين دعا آمده است: «و جعلته نورا نهتدى من ظلم الضلالة و الجهالة باتباعه»، و آن را نورى (هدايت و رهنمودى) قرار دادى كه ـ در پرتو آن و ـ به واسطه پيروى از آن، از تاريكى‏هاى گمراهى و جهل، نجات و ـ به حق ـ راه يابيم» (وصف شماره 24). صاحب رياض فرموده: منظور از تاريكى‏هاى ضلالت؛ كفر و فرورفتن در گمراهى‏هاست و مراد از ظلمت‏هاى جهل، تاريكى‏هاى گناه و ورود در شبهات است. و ظلمت به صورت جمع آمده، چرا كه روش‏هاى گمراهى و جهل متعدد است. ۲
قرآن نيز خود را هدايت مى‏نامد، اما براى اهل تقوى و ايمان: «... هدىً للمتقين * الذين يؤمنون...» (بقره، 2 و 3) همچنين قرآن: «... كسانى را كه پيرو رضا و خشنودى خدا باشند، به راه‏هاى سلامت»۳ (و رستگارى) راهبرى مى‏كند؛ از ظلمت‏ها به اذن خدا، بيرون مى‏برد و به راهى راست رهنمون مى‏گردد» (مائده، 15 و 16).
برخى از دانشمندان در مورد مراد از «شاهـدين» در اين عبـارت، دو احتمـال داده‏اند:
1 ـ شاهدان و گـواهان بـراى خـدا هستنـد در توحـيد و يكتايـى او و براى پيامبـران با تصـديق و پـذيـرش آن‏ها
2 ـ محمد و آل او عليهم ‏السلام هستند، كه خداوند در قرآن، آنان را امت معتدل و شاهدان بر مردم، و رسول مكرم صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمرا شاهد و گواه بر آنان قرار داده است ۴ ، چنان كه از امام اميرالمؤمنين عليه ‏السلام نقل شده كه فرمود: رسول خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمشاهد بر ما است و

1.به اسامى: «صباح» (ش ۶۲)، «ضوء» (ش ۶۳) و «مصباح» (ش ۶۵) در ذيل همين نام «هدى» اشاره مى‏گردد.

2.. رياض السالكين، ج ۵، ص ۴۱۳.

3.ر. ك. قسمت پ شماره ۵ (از همين نام هدى).

4.ر. ك. بقره، ۱۴۳.

صفحه از 79