اسامى و اوصاف قرآن در نيايش ختم قرآن صحيفه سجاديه - صفحه 70

عمل، و تحقق در حقايق قرآن، مؤمن به محل‏هاى سلامت از عذاب و ترقى در درجات عالى بهشت و رضوان حق نائل مى‏گردد (ش 72): «و سلّما نعرج فيه الى محلّ السلامه.» در حديثى از امام صادق عليه ‏السلام از پيامبر اكرم صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمنقل شده است كه: بعد از پيامبران، اهل قرآن در بالاترين درجات‏ـ از ميان آدميان هستند. ۱ و نيز ضمن حديثى از امام باقر عليه ‏السلام آمده است كه: «.. درجات بهشت به شماره آيه‏هاى قرآن است؛ و به فرد بهشتى گفته مى‏شود: بخوان و بالا برو؛ پس او نيز مى‏خواند و ـ در درجات آن‏ـ بالا مى‏رود....» ۲
(3 ـ 15) ـ «السبب» (ش 73) : قرآن سبب و وسيله است براى نجات از همه گرفتارى‏ها و هلاكت‏ها و بالاخره سبب نجات از مشكلات در عرصه قيامت و رهايى از عذاب دوزخ مى‏باشد. در كلام امير عليه ‏السلام است كه: «فانّه ـ يعنى القرآن ـ حبل الله المتين و سببه الأمين.»۳ البته روشن است كه نجات سبب و وسيله قرآن مشروط به شرايطى است؛ مانند ايمان به خدا و پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمو قيامت و نيز پذيرش ولايت و هدايت اهل بيت عليهم ‏السلام ـ كه ثقل دوم و تالى قرآن و مظهر ولايت خدا و رسول هستند. همچنين با التزام به لوازم عملى آن مانند عمل به احكام و رعايت حق الناس و... كه همگى از مصاديق رعايت احكام و حدود قرآن است.
(4 ـ 15) ـ «الذريعه» (ش 74) : ذريعه نيز به معناى وسيله است. ۴ قرآن وسيله است، براى ورود به خانه ماندگارى و جاودانگى؛ دارالمقامه كه بهشت است و نعيم، يعنى نعمت‏هاى شگفت و فراوان آن: «و ذريعة نقدم بها على نعيم دارالمُقامة».
بدين ترتيب ملاحظه مى‏شود كه «وسيله» در مقايسه با سه نام ديگر (سلّم و سبب و ذريعه) واجد معناى اعم و فراگيرتر است. لذا، سه نام ديگر را در ذيل آن آورديم. البته در هريك از نام‏ها و وصف‏ها مناسبت‏هاى خاص خودش نيز وجود دارد.
16 ـ «مونس» (ش 82) : قرآن «مونس» مؤمنان خداجو است به توفيق حق «و اجعل القرآن لنا فى ظلم الليالي مونسا»: «خدايا قرآن را هم دم شب‏هاى تاريك و تنهايى ما قرار ده.»

1.كافى، ج ۲ ص ۶۰۳ ح ۱.

2.همان، ص ۶۰۶ ح ۱۰. البتّه روشن است كه صرف خواندن ظاهرى كافى نيست بلكه دريافت معانى و تحقق عملى و اخلاقى در آن‏ها نيز شرط است....

3.نهج‏البلاغه، ط ۱۷۶.

4.رياض السالكين، ج ۴، ص ۴۵۳.

صفحه از 79