«مونس» يكى از اسماء حُسناى خداوند است: «يا مونس كل وحيد»۱ خداوند مونس و همدم تنهايان است. و قرآن نيز كه كلام او و جلوه نورى اوست؛ مونس شبهاى تاريك مؤمنان است. يكى از اسمهاى مركب خداوند «يا نورالمستوحشين فى الظلم»۲ مىباشد. بلى خداوند «روشنائى وحشتزدگان در ميان تاريكىها» است؛ لذا سخنان نورانى او ـ و پيشوايان هدايت الهى عليه السلام نيز ـ چنين نقشى دارند. چنان كه پيامبر مكرّم اسلام در كلام زيبا و جاودانه خود درباره قرآن فرموده است: «اذا التسبت عليكم الفتن كقطع الليل المظلم فعليكم بالقرآن فانه شافع مشفع» : «آن هنگام كه فتنهها، همانند پارههاى شب تاريك شما را فروگرفت بر شما باد به (انس) با قرآن چرا كه قرآن شفاعت كننده (و ميانجىاى است) كه شفاعت او پذيرفته است و...» و در (مضمون) برخى آثار آمده است كه وقتى مىخواهيد با خدا سخن بگوئيد، نماز بخوانيد و با او مناجات كنيد. و آن گاه كه مىخواهيد خدا با شما گفتگو كند قرآن بخوانيد. لذا قرآن واسطه انس خدا با بنده و بنده با خداست.
«انس» با قرآن و بهرهورى از نام مبارك و جامع «مونس» قرآن آثار دنيوى و اخروى فراوانى ـ در ابعاد مختلف دارد، كه ذيلاً ـ طى سه محور ـ برخى از آن آثار را در قالب تعدادى از اسامى و اوصاف مفرد ـ مندرج در اين دعاى شريف ـ ذكر مىكنيم:
الف ـ رفاقت و آرامش در پناه آن: 1 ـ مونس (ش 82) بيان شد 2 ـ مُسْكِن آرام دل و جان، (ش 61): «و اجعلنا من... يسكن فى ظلّ جناحه»: «خدايا ما را از كسانى قرار ده، كه در سايه (مهر و حمايت) قرآن آرام مىگيرند.»
ب ـ حفظ و نگهدارى از وسوسه و گناه:
1 ـ «حارس» (ش 84): قرآن نگاهبان و پاسدار مؤمنان است در برابر نفوذهاى فسادانگيز شيطان: «و من نزغات الشيطان و خطرات الوساوس حارسا.»
2 ـ حابس (ش 87): پيشگيرى كننده قدمها از حركت به سوى گناه است: «و لاقدامنا عن نقلها الى المعاصى حابسا».
3 ـ مخرس (ش 88): قرآن ـ به توفيق حق ـ زبانها را از ورود در سخن باطل ـ بدون
1.. اى مايه انس و همدم هر تنها ـ مفاتيح الجنان محدث قمى (ره)، دعاى جوشن كبير.
2.از فقرات دعاى كميل.