ابعاد انسانى و اجتماعى صحيفه سجاديه - صفحه 157

براى جهاد علمى امام محمد باقر عليه ‏السلام ، يكى از آثار و بركات اين تلاش‏ها بود. امام سجاد عليه ‏السلام در قالب دعا ـ بدون پيچيدگى‏هاى بيان كلامى ـ مطالب را به سادگى به همه مى‏آموخت. مثلاً در زمانى كه سلطه‏گران بنى‏اميه، در جهت محوِ نام و ياد اهل بيت مى‏كوشيدند، حضرتش با تعليم شيوه صحيح صلوات (يادكردِ اهل بيت در كنار پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلم) پيوند ناگسستنى اهل بيت با فرهنگ دينىِ درست را نشان داد.

13 ـ صورة الآخر فى مرآة الذات السجادية [ سيماى ديگران در آينه خـويشتنِ امام سجاد عليه ‏السلام ] / دكتر رياض زكى قاسم، رئيس دانشكده ادبيات، دانشگاه لبنان [ ص 150 تا160 ]

ـ در نظر امام سجاد عليه ‏السلام ، «ديگران» جايگاهى جدا از شخص حضرتش ندارند. به عنوان مثال، به اين موارد بنگريد: دعا براى والدين و فرزندان (نسبت خويشاوندى)، دعا براى همسايگان (نسبت مكانى)، دعا در طلب رضايت نسبت به قضاى الهى (نسبت با اصحاب دنيا / محيط اجتماعى)، دعا براى مرزداران (پيوند دفاع از دين)، دعاى دفع كيد دشمنان (نسبت مغايرت).
[ نويسنده، با تبيين موارد ياد شده، نكاتى در مورد دعاهاى 24، 25، 26، 35، 27، 4 و 49 بيان مى‏دارد.]

14 ـ الجمالية فى الصحيفة السجادية، و أصولها فى القرآن و الحديث و النهج [ زيبايى‏شناختى در صحيفه سجاديه، و اصول آن در قران و حديث و نهج‏البلاغه]/ شيخ نبيل حلباوى، شاعر و نويسنده و پژوهشگر سورى[ ص 161 تا 176 ]

ـ مبانى زيبايى شناختى را در سه گروه تقسيم مى‏كنيم:

اول ـ مبانى انسانى، به‏ويژه:

1) حوزه فكرى ـ مانند معرفة الله و توحيد نسبت به خدايى كه خطاب به او مى‏گوييم: «اللهم انى أسالك من جمالك بأجمله و كلّ جمالك جميل.»
2) حوزه روانى ـ گرايش‏هاى فطرى انسانى كه در آيه فطرت (روم، 30) به آن‏ها اشاره شده است. اين گرايش‏ها، منبع اخلاق و آداب در سلوك انسان به آيين انسانى است.

صفحه از 165