اين گرايشها ساخته انسان نيست، بلكه خداوند در او به وديعه نهاده تا انسان را ـ به كمك آنها ـ به خدايش رهنمون شود، چنان كه در صحيفه آمده است: «والحمدالله ما عرّفنا من نفسه، و ألهمنا من شكره...» (دعاى 1)
دوم ـ منابع براى مراجعه
1 ) قرآن. خداوند، قرآنِ زيباى خود را بر پيامبر بزرگوار فرستاد، تا منبع اصلى براى انديشه صحيح انسان باشد. اثرپذيرى امام سجاد عليه السلام از قرآن به گونههاى مختلف پيداست، از جمله توشيح بسيارى از دعاها با متن يا معانى آيات، و دعايى مخصوص ختم قرآن (دعاى 42).
2 ) مكتب پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم. پيامبرى كه به زبانِ وحى مىفرمود: «انا افصح العرب»، و درهاى مدرسه خود را براى همه بشر گشود، جانشينان بحقّ خود را به عنوان مبيّن آن مكتب به بشر شناساند. ذكر جميل نبوى در دعاهاى صحيفه (به ويژه دعاى دوم) نمونه بارز آن است.
3 ) نهجالبلاغه و دعاهاى امامان پيشين عليهم السلام . اوج فصاحت و بلاغت در كتاب نهجالبلاغه و نيز در دعاهاى مأثور از امامان پيشين (مانند دعاى كميل، مناجات شعبانيه و دعاى عرفه)، در دعاهاى امام سجاد عليه السلام نيز پيداست.
سوم ـ نمودهاى هنرى
1 ) زيبايىهاى موضع ـ محور. مانند: گسترش و فراگيرى، تنوّع، هماهنگى و ترتيب.
2 ) گونههاى مختلف زيبايى. مانند: زيبايىهاى صوتى (عبارات گوشنواز و مسجّع)، زيبايىهاى واژگانى (كاربرد كلمات مترادف و پرمعنى)، زيبايىهاى تركيبى، زيبايىهاى تصويرى، زيبايىهاى معنوى.
[مؤلف، براى اين موارد، نمونههايى نقل كرده است.]
15 ـ الصحيفة السجادية، مرجعية شرعية [ مرجعيت شرعى صحيفه سجاديه ]/ شيخ اديب حيدر، پژوهشگر لبنانى [ ص 177 تا 182 ]
ـ تغيير نظام اسلامى از خلافت الهى به سلطنت بشرى، فاجعهاى بود كه به دستِ
