معرفت و هدايت، فعل خدا است: آيات و روايات
محمّد بيابانى اسكويى ۱
چكيده: دربارهى منشأ معرفت خدا و هدايت الهى، دو ديدگاه وجود دارد: بر اساس يك ديدگاه، معرفت خدا، اكتساب بندگان است و بر اساس ديدگاه دوم، معرفت خدا، فعل اللّه و موهبت الهى است، كه به فضل خود، بدون الزام، به بندگان مرحمت مىكند. در برابر اين عطاى الهى، وظيفهى بندگان، قبول و تصديق و تسليم است. آنگاه خداوند، به بندگانى كه اين وظيفه را ادا كنند، ثواب و پاداش مىبخشد. نويسنده، در اين گفتار، مىكوشد تا نشان دهد كه آيات و روايات باب معرفة اللّه، در صدد بيان اين نكتهاند. در اين جهت، نويسنده، پس از بيان 8 آيه و 16 حديث، ده نكته به عنوان نتيجه و بحثى در زمينهى هدايت و معرفت اولى و ثانوى آورده است. پس از آن، يك آيه و 15 حديث در اثبات ديدگاه مخالف مىآورد. ابتدا، اين مجموعه را مطابق با نظر خود توضيح مىدهد، سپس وجوه جمع ميان دو گروه روايات را بيان مىدارد. اين مقاله را مىتوان مكمّل سلسله مقالات نويسنده دربارهى معرفت خدا (شمارهى 7 تا 10 فصلنامهى سفينه) دانست.
كليد واژهها: معرفت خدا، آيات/ معرفت خدا، احاديث/ توحيد/ شيعه اماميه، عقايد.
1.محقّق و مدرّس، حوزهى علميهى قم.