وَقالُوا إِنّا كَفَرْنا بِما أُرْسِلْتُمْ بِهِ وَ إِنّا لَفِي شَكٍّ مِمّا تَدْعُونَنا إِلَيْهِ مُرِيبٍ قالَتْ رُسُلُهُمْ أَفِي اللّهِ شَـكٌّ فاطِرِ السَّمـواتِ وَالأَرضِ يَدْعُوكُمْ لِيَغْفِرَ لَكُمْ مِنْ ذُنُوبِكُمْ وَيُـؤَخِّـرَكُمْ إِلى أَجَلٍ مُسَمًّى ¹ آيا خبر كسانى كه پيش از شما بودندـ قوم نوح و عاد و ثمود، و آنان كه بعد از ايشان بودند كه جز خدا كسى از آنان آگاهى نداردـ به شما نرسيده است؟ رسولانشان با دلايل آشكار به سوى آنان آمدند؛ امّا آن‏ها دستان خويش به دهان‏هايشان نهادند و گفتند: ما به آن‏چه شما براى آن فرستاده شديد، كافريم و درباره‏ى آن‏چه ما را به سويش مى خوانيد، در شكّ و ارتياب هستيم. رسولانشان به آنان گفتند: آيا درباره‏ى خدا كه پديد آورنده‏ى آسمان‏ها و زمين است، شك وجود دارد؟ او شما را به سوى خود مى‏خواند تا گناهانتان را ببخشد و به شما تا زمان معيّن مهلت دهد.

نكات

2ـ 3ـ 1) در اين آيه‏ى شريفه، هر گونه شكّ و ارتياب درباره‏ى خداى سبحان نفى شده است. منشأ اين امر، همان فطرى بودن معرفت خداوند سبحان است كه در دو آيه‏ى پيش به آن تصريح شده بود. همه‏ى انسان‏ها از همان اوّل خلقتشان، به معرّفى الاهى به خداى سبحان معرفت پيدا كرده‏اند و رسولان الاهى هم حامل معرفت الاهى به بشرند؛ ولى بشر غافل از آن است. از اين‏رو، پيامبران، خداوند را به مردم ياد آورى كرده و آنان را از خواب غفلت و فراموشى بيرون مى‏آورند. در نتيجه جاى شكّ و ارتياب درباره‏ى خداى سبحان براى احدى باقى نمى‏ماند.
2ـ 3ـ 2) بر اساس روايات معتبره، خداوند سبحان، به عمد در اين دنيا بندگان را از معرفت خويش غافل ساخته و پرده‏ى فراموشى بر آن‏ها انداخته است. اراده‏ى الاهى بر اين است تا اين پرده‏ى غفلت و فراموشى توسّط پيامبرانش كنار زده شود و خداى تعالى به واسطه‏ى انبيا و رسولان بر بندگان ظاهر و هويدا گردد.
2ـ 3ـ 3) بنابراين انسان‏ها در اين جهت، دو صنف‏اند: يا غافل از خداى