اشاره
در شماره 18 سفينه، گزارشى از نقد و بررسى دانشور فاضل، جناب حجّتالاسلام حسن طارمى راد، بر مقدّمه كتاب مكتب در فرآيند تكامل، نوشته استاد دكتر سيّد حسين مدرّسى طباطبايى (چاپ اوّل، تهران: كوير، 1386) ارائه شد. اينك در اين گفتار، گزارشى از بررسى بخش اوّل كتاب (ص 27 به بعد) عرضه مىشود. گزارش بررسى بخشهاى ديگر در گفتارهاى ديگر خواهد آمد.
بار ديگر، از خوانندگان ژرفنگر مىخواهيم كه با دقّت، در اين سطور بنگرند و ما را از ديدگاههاى پژوهشى خود بىبهره نگذارند.
بررسى فصل اوّل
فصل اوّل تحت عنوان «حقوق و مسئوليّتها» به نحوه شكلگيرى و تكامل مفهوم امامت در بعد سياسى و اجتماعى اختصاص دارد و مىتوان گفت مرور كوتاه تاريخ تشيّع تا ابتداى دوران غيبت كبرى است. در اوّلين گزاره، نويسنده ادّعا مىكند كه: پس از درگذشت پيامبر، سه جريان براى به دست آوردن خلافت تلاش مىكردند: انصار، قريش و طرفداران اهل بيت؛ امّا در نهايت، قريش «توانستند يكى از معمّرين و مقدّمين خود را از يك سلسله ديگر، به عنوان خلافت، بر مسند قدرت و رياست بنشانند.» (ص 29)
نكته اوّل: مىدانيم كه پيامبر در غدير خم على عليه السلام را معرفى كردند و عدّهاى در راه بازگشت به مدينه، در عقبه، تصميم گرفتند ايشان را به قتل برسانند. گزارش اين واقعه در مصادر اهل سنّت آمده و شرح آن در كتاب المحلّى اثر ابنحزم، در جلد يازدهم، نقل شده و سند آن نيز طبق موازين حديثشناسى اهل سنّت، صحيح است. پس از وفات رسول خدا صلى الله عليه و آله و قبل از خاكسپارى ايشان، بلافاصله خليفه انتخاب شد. خواننده كتاب با خواندن اين جملات و جملات قبل و بعد آن، تصوّر خواهد كرد كه شورايى با حضور تمامى اصحاب و بزرگان قبايل تشكيل شده بود و
