انسان در عالم ذرّ حقيقت و جايگاه قرآنى آن - صفحه 127

آشكار خداى تعالى بر حقّانيّت دعوت رسولانش استكبار كردند و انكار آنها سابقه دارد. معارف اصيل قرآنى و روايات اهل بيت عليهم ‏السلام اين انكار را مربوط به عالم ارواح و عالم ذرّ مى‏دانند. خداى تعالى در عالم ارواح، روحِ انسانها و در عالم ذرّ مجموع تركيب يافته روح و بدنهاى ذرّى آنان را مورد خطاب قرار داده و آنها را به اقرار بر ربوبيّت خويش، رسالت رسولان، نبوّت پيامبران و ولايت اوصياى پيامبر خاتم عليهم ‏السلام فراخوانده است.
2. در برخى روايات تصريح شده كه در آن عوالم، علاوه بر دعوت مستقيم الاهى، توسّط پيامبر خاتم صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله نيز دعوت صورت گرفته است. در آنجا نيز انسان‏ها همچون دنيا دو گروه شدند: يك گروه در مقابل خداى تعالى تسليم شدند و اطاعت خداى تعالى و اطاعت از اولياى الاهى را به جان و دل خريدند. امّا گروهى ديگر، از روى ناچارى و بدون رغبت، تن به فرمان خداى تعالى دادند. خداى تعالى از آنها پيمان گرفت كه بر اين اقرار و تسليم، پايدار و استوار بمانند و هيچ گاه با آن مخالفت نكنند. آنان كه در آنجا با رغبت تمام و كمال ميل اطاعت كرده بودند، در اينجا نيز پيروى مى‏كنند؛ ولى گروه دوم كه در آنجا از روى ناچارى اقرار كرده بودند و در حقيقت، منكر ربوبيّت خداى تعالى و ولايت اولياى الاهى بودند، در اينجا نيز به مخالفت بر مى‏خيزند و انكار سابق خود را تكرار مى‏كنند.
3. آيه شريفه در مقام اخبار از حقيقتى است كه در سابق به اختيار از انسانها سرزده است و در اينجا باز هم به اختيارشان روى مى‏دهد. برخى از افراد در آن عالم با كمال علم و معرفت، به روشنى و وضوح، خدا را مى‏يابند و كمالات اولياى الاهى و قرب آنها را به خدا مى‏بينند؛ ولى با وجود اين، مخالفت با آنها را در ضمير خود پنهان مى‏دارند و بسا به زبان نيز جارى مى‏سازند. چنين افرادى در اين دنيا ـ كه پر از حجابها و غفلتهاست ـ به طريق اولى، عَلَم مخالفت برداشته، بر انكارشان اصرار خواهند كرد.

صفحه از 130