1ـ1ـ1ـ3ـ5) سؤال درباره آيات
1ـ 1ـ 1ـ 3ـ 5ـ 1) سؤال از خود آيات
احاديث مربوط به آيات، در پى موارد صدور مختلفى از معصومين عليهم السلام صادر شدهاند. گاهى اوقات نقل مىشود كه درباره فلان آيه سؤالى شده و معصوم عليه السلام پاسخ خويش را بيان كرده است.
مثال: ابوبصير گويد: «از امام صادق عليه السلام درباره «قول زور» در آيه: «...فاجتنبوا الرجس من الأوثان واجتنبوا قول الزور» (حج (22)/30) پرسيدم، امام عليه السلام فرمود: مراد غناست.» (25: ج 3، ص 28)
1ـ 1ـ 1ـ 3ـ 5ـ 2) سؤال پس از آيات
گاهى راوى آيهاى مىخواند و به دنبال آن، سؤال خود را پيرامون آيه مطرح مىكند و سپس معصوم عليه السلام پاسخ مناسب را بيان مىدارد.
مثال: ابوبصير گويد: «از امام صادق عليه السلام درباره اين كلام خداوند عزّوجلّ «..قوا أنفسكم و أهليكم نارا» (تحريم (66)/6) پرسيدم كه چگونه اهل خود را حفظ كنيم؟ فرمود: آنها را امر و نهى كنيد.» (25: ج 5، ص 62)
1ـ1ـ2) مجادلهها
يكى ديگر از موضوعاتى كه در موارد صدور احاديث شفاهى متقابل به آن اشاره مىشود، مجادلههايى است كه بين افراد مختلف ـ خصوصا افرادى كه از اديان و فرق ديگر بودند ـ با پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و ائمّه هدى عليهم السلام صورت گرفته است.
با بررسى مجادلهها مشخّص مىشود كه غالبا معصومين عليهم السلام در يك سير منطقى با سخنانى متين و استدلالهايى محكم و به دور از سفسطهبازى و مغلطهكارى، مىكوشيدند طرف مقابل به اشتباههاى خود پى ببرد و در نهايت، بدون هيچگونه اجبارى، تسليم و گاهى جذب ايشان شود.
مثال: «امام صادق عليه السلام فرمود: يكى از دانشمندان يهود نزد اميرالمؤمنين عليه السلام آمد و