نگرشى تطبيقى ـ تحليلى به كافى كلينى و صحيح بخارى - صفحه 45

ـ ابن عساكر، حافظ و مورّخ بزرگ سنّى (م 571)، در تاريخ دمشق ـ اگرچه در آغاز از او با تعبير «من شيوخ الرافضة» ياد كرده، امّا به طور ضمنى، از او به بزرگى ياد مى‏كند و به صورت تقريبا مفصّل درباره او و مشايخ و شاگردان بزرگ او ـ كه برخى استاد سيّد مرتضى علم‏الهدى بوده‏اند ـ به نيكى ياد مى‏كند. (6: ج 30، ص 217 (شماره 7280))
ـ نيز شمس‏الدين ذهبى (م 748)، رجالى بزرگ سنّى، از كلينى به بزرگى ياد كرده است: «كلينى، بزرگ شيعه و دانشمند اماميّه، صاحب تصانيف، ابوجعفر محمّدبن يعقوب رازى كلينى...» (20: ج 11، ص 652 (به شماره 2971))
2ـ2ـ2) علماى بزرگ شيعه نيز ـ قديما و جديداـ هرگز سخنى يا كنايه‏اى كه دلالت بر قدح يا سرزنشى از كلينى باشد نگفته‏اند؛ بلكه مى‏توان گفت همگى بر بزرگى شخصيّت علمى، زهد و تقوا و وثاقت و سخت‏كوشى او اجماع دارند؛ از جمله:
ـ شيخ نجاشى، از او به عنوان «بزرگ و سرآمد اصحاب شيعه در رى و موثّق‏ترين مردم در حديث» ياد مى‏كند (39: ص 377)
ـ شيخ طوسى او را «موثّق، جليل‏القدر و آگاه به اخبار» خوانده است (24: 210؛ 25: ص 439)
ـ علّامه حلّى كلينى را موثّق‏ترين و معتمدترين مردم در حديث معرّفى فرموده است. (10: ص 245)
ـ سيّد رضى‏الدين على ابن‏طاووس گويد: كلينى كسى است كه بر وثاقت و امانت او همگى اتّفاق دارند. (كشف المحجّه: 159)
ـ مولى محمّدتقى مجلسى، كلينى را در ميان علماى شيعه، بى‏مانند معرّفى كرده است. (روضة المتّقين (شرح مشيخه من لا يحضره الفقيه)، ج 14، 26) و علّامه مجلسى از او با اوصاف «صدوق» ثقة الاسلام، مقبولِ طوائف مردمان و «ممدوح خاص و عام» ياد

صفحه از 76